Tarihçi Araştırmacı Yazar Mehmet Tütüncü’den Türkiye Hollanda ilişkilerine ışık tutacak bir çok önemli bir esere daha imza attı .
Daha önce Osmanlı İmparatorluğu ile Hollanda arasındaki ticari ahitnameleri kitaplaştıran Tütüncü bu kez – Testa Aliesi’nin öyküsünü kitaplaştırdı. Uzun yıllar süren araştırmalar sonucu Testa ailesinin 1261’den 1793’lere kadar süren Türkiye’deki faaliyetlerini gün yüzüne çıkartan Tütüncü’nün kitabının tanıtımı Lahey Hollanda Milli Kütüphanesi salonunda yapıldı.
Testa ailesinin soyundan gelen Andre ve Patrick Testa’nın da hazır bulunduğu tanıtım resepsiyonda konuşan Mehmet Tütüncü, kendisinin de 50 yıl önce, Testa’nın seyahat güzergâhını takip ederek Hollanda’ya geldiğini söyleyerek başladığı konuşması alkışlarla karşılık buldu.
Testa Ailesi İstanbul’un fethinden 200 yıl kadar önce İstanbul’a yerleşmiş
1261 yılında Ceneviz’den gelerek İstanbul’a, yerleşen Testa ailesi, Galata’ya sahip olmuşlar, orada idarecilik (Belediye Başkanlıkları) yaptılar. Fetih’ten sonra sınırdışı edilmeleri beklenen Testa ailesi, Fatih Sultan Mehmed’e Galata’nın anahtarlarını teslim ettikleri için, Türkiye’de kalmalarına izin verildi.
Fatih Sultan Mehmet tarafından devlet görevi verilen Testa aile fertleri daha sonra Osmanlı ile Avrupa ülkeleri arasında arabulucu rolü üstlenmiş ve Osmanlı lehinde lobicilik faaliyetleri de yürütmüş.
Türkiye’deki son Testa ferdi ise 1770 yılında doğan Haspart Testa. 23 yaşında 9 kişilik bir grupla İstanbul’dan Hollanda’ya 84 gün süren meceralı bir yolculukla gelir.
Genç Testa’nın yolculuk sırasında tuttuğu notlar Osmanlı Devleti ile Avrupa ülkeleri arasında kıyaslama şeklinde bir seyehatnamedir.
Haspart Testa’nın tuttuğu notlar seyehatname olarak arşivlerde yerini alırken, Mehmet Tütüncü’nün tozlu raflarda bulmasna kadar kimsenin haberi yoktur.
Daha önce de Türkiye-Hollanda ilişkileri hakkında, araştırmalar yapan ve kitap yayınlayan Tütüncü, Testa’nın seyahatnamesini Hollandacaya çevirerek yayınladı.
Testa’dan, “Hollanda’ya gelen ilk Türk-Osmanlı vatandaşı” diye söz eden Mehmet Tütüncü’nün, ‘Van de Bosporus naar de Zuiderzee’ (Boğaziçi’nden Güney Denizi’ne GASPARD BARON TESTA) adlı kitabın tanıtım resepsiyonunda, Hollanda’nın köklü ailelerinin temsilcileri, tarihçiler, akademisyenlerin yanı sıra T.C. Lahey Büyükelçisi Şaban Dişli de hazır bulunarak Tütüncü’yü tebrik etti.
Resepsiyonda ayrıca kitabın yayınlanmasına destek veren Ten Cate Vakfı Başkanı Egbert Ten Cate, Hollanda Arşivleri Genel Müdür Yardımcısı Marjon van Walbeek, Kuzey Hollanda Arşivleri Genel Müdürü Willeke de Groot, Hollanda’nın İstanbul Başkonsolosu Arjen Uijterlinde, Hollanda’nın Ankara eski büyükelçileri Kees van Rij ve Marjanne de Kwaasteniet İstanbul eski Başkonsolosu K.Alexander ve Testa’nın torunlarından Andre ve Patrick Testa da hazır bulundu.
Kaynak ve Fotoğraflar: Mehmet Tütüncü / İlhan Karaçay
Yavuz Nufel – Nhaber.nl
