Üst Not: Bu yüzden olsa gerek zaman zaman iki ülke arasında zıtlaşmalar, inatlaşmalar
Haberi okuduğunuzda Keçi kılından nasıl sağlam ve sağlıklı bir kumaş üretildiğini ve hiç de kopmayacak sağlamlıkta olduğuna şahit olacaksınız.
Hollanda’nın üniversiteler ve müzeler şehri Leiden Museum De Lakenhal’da TOVER Başkanı Durmuş Doğan bir ilke imza attı.
Tiftik keçisinin yünü, 400 yıl önce Ankara’dan, Leiden şehrine getirildi
400 yıllık Hollanda-Türkiye ilişkilerinin bir başka açıdan ele alındığı sergi ve sempozyumda “Ankara Keçisi” olarak da bilinen Tiftik keçisinin yünü, 400 yıl önce Ankara’dan, Leiden şehrine getirilerek burada kullanıldığı ve Leiden şehrinin kalkınmasında önemli bir rol oynadığı belgelerle gözler önüne serildi.
Sempozyuma T.C. Lahey Büyükelçisi Şaban Dişli, T.C. Rotterdam Başkonsolosu Aytaç Yılmaz, Leiden Belediye Başkanı Henri Lenferink, TOVER İş Adamları Derneği Başkanı Durmuş Doğan, Tarihçi Yazar Mehmet Tütüncü, HTF Başkanı Murat Gedik, THY Hollanda Müdürü Şerafettin Ekici, NIF Başkan Yardımcısı Kenan Aslan, Danışman Mehmet Emin Ateş, HAKED Başkanı Özgür Çetin, Yunus Emre Enstitüsü Amsterdam Müdürü Adil Akaltun, Güney Vakfı Başkanı Emine Güney, Buropas CEO’su Fehmi Uzun, HTIKDF Başkanı Ömer Altay, TOTİL Derneği Başkanı Eyyüp Gülnar, De Lakenhal müzesi müdiresi Christine Robben, Ankara Koç Universitesi öğretim görevlileri Alev Ayaokur, Arzu Beril Kırzı ve Mehtap Türkyılmaz başta olmak üzere yaklaşık 50 seçkin davetli katıldı.
Mehmet Tütüncü: Tiftik Keçisi Yünü Hollanda Türkiye ilişkilerinde Lale kadar önemli
Sunuculuğunu Tarihçi Yazar Mehmet Tütüncü’nün yaptığı sempozyumda ilk konuşmacı TOVER Başkanı Durmuş Doğan, konuşmasında, “Hollanda Türkiye ilişkilerinde ‘Lale’nin yanı sıra onun kadar önemli bir başka ürün daha var, o da Ankara Tiftik Keçisi yünü.
400 yıl önce bu ürün Hollanda’ya geldi ve burada tekstil üretiminde önemli bir rol oynadı. Bu hikayenin anlatılması gerektiği düşünüyoruz. Aynı zamanda bunun Türkiye Hollanda ilişkilerinde ve Ankara Leiden özelinde yeni bir köprü vazifesi görmesini diliyoruz” dedi.
Büyükelçi Şaban Dişli: İlişkilere her zaman olduğu gibi önem veriyoruz
T.C. Lahey Büyükelçisi Şaban Dişli Hollanda ve Türkiye ilişkilerinin vurgu yaptığı konuşmasında “Öncelikle TOVER’e bu sempozyumu organize ettiği için teşekkür etmek istiyorum. Ankara Keçisi yününün Leiden ve Ankara şehirleri arasında oynadığı öneminin burada bir kez daha vurgulamak önemli. Diğer konuşmacılar bu ürünün tarihi önemini daha detaylı olarak anlatacaklardır. Lale’nin yanı sıra böyle bir ürünün varlığından bizleri haberdar ettikleri için de ayrıca Durmuş Doğan’a ve diğer katılımcılara teşekkürlerimi iletmek istiyorum. Geriye baktığımızda iki ülke arasında yapılan ticaret ve yüzyıllardır varolan güzel ilişkiler, ileriye dönük bizlere ilham olacaktır. Son dönemde yaşanan uluslararası olaylar bizlere ilişkilerin ne kadar önemli olduğunu ve bu ikili ilişkileri iyi tutmamız gerektiğini bir kez daha gösterdi. Bu sebepten dolayı Türkiye Hollanda ilişkilerine her zaman olduğu gibi önem veriyoruz. 400 yıllık bu güçlü ilişki ve Hollanda Türk toplumunun buradaki varlığının yanı sıra bugün bizleri bir kez daha yakınlaştıran Ankara keçisi yünü ürünü olduğunu görmüş olduk” dedi.
Başkan Henri Lenferink: İnsanlar Katolik olmaktansa Türk olmayı tercih ediyordu
Leiden Belediye Başkanı olarak sempozyuma ev sahipliği yapmaktan ve katılmaktan duyduğu muyluluğu dile getirerek konuşmasına başlayan Henri Lenferink sözlerini şöyle sürdürdü: “Leiden şehrinin belediye binasında yazan ‘Liever Turks dan Paaps’ yazısının tarihsel boyutunu şu şekilde açıkladı: “ ‘Düşmanımızın düşmanı dostumuzdur’ diyerek; Hollanda, tarihte Osmanlı Devleti’ne yakınlaştı. Osmanlı Devleti de bu konuda bizlere her zaman destek çıktı. Hilal sembolü bu nedenle bizim ülkemizde ve şehrimizde İspanya’ya karşı bizim de sembolümüz haline geldi. Katolik olmaktansa Türk olmayı tercih eden bir düşünce vardı tarihte bu topraklarda. Hem belediye binamızda hem de farklı yerlerde hilal sembolü halen görünebilir” dedi.
Yazar Mehmet Tütüncü, Leiden Üniversitesi’nde Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü istedi
Tarihçi Yazar Mehmet Tütüncü de konuşmasına Belediye Başkanı Lenferink’e, Leiden Üniversitesi’nde Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nün olmaması konusunu dile getirerek başladı ve başkandan Leiden Üniversitesi Rektörü’ne bunu dile getirmesini rica etti.
Belediye Başkanı Lenferink ise programdan sonra sonra rektörü arayıp bu talebi ileteceğini ifade etti.
Beril Kırzı , Ankara Keçisi yününün tarihçesini anlattı
Ankara Koç Üniversitesi öğretim görevlisi Arzu Beril Kırzı ise konuyla ilgili 2018 yılında yaptıkları araştırma ve serginin açıklamasını yaparak, Ankara Keçisi yününün tarihçesinin anlattı.
Konuşmaların arasında müzisyen Ceylan Utlu Türk Hollanda melodilerinden oluşan bir müzik dinletisi sergiledi.
Rijksmuseum’den Eveline Sint Nicolaas ise Ankara Panoraması olarak bilinen ve Sof kumaşının üretimini hakkında bilgi verdi. Özel olarak bu sempozyum için Sof kumaşından üretilmiş Osmanlı dönemine ait kadın giysilerinin sergilendiği müzede sergilenen eşya ve giysilere davetlilerin yoğun ilgisi gözlemlendi.
Sof Kumaşı nedir?
Sof, tiftik yününden ince bükülmüş iplikle dokunan düz kumaşa, ham sof veya som sof denir. Ankara sofu olarak da bilinmektedir. Kumaşın eni yaklaşık bir arşındır. Dokunan kumaş ancak yıkanıp fırınlandıktan sonra kullanılabilir. Kumaştaki parlaklık fırınlama ile elde edilir, Beyaz, siyah, kırmızı renkleri en çok kullanılan renklerdir. Halk tarafından giyim eşyası yapımında kullanılan softan, zaman zaman padişahlara da kaftan dikilmiştir.
Tiftik keçisi, Ankara ve Tosya civarında yetiştirildiği için sof kumaş yapımı da genellikle bu yörelerde gelişmiştir. 16. yüzyıldan itibaren Ankara sofu ün yapmıştır. Sof dokumasının Selçuklu dokumalarından olduğu ve Ankara’da 16. yüzyıldan çok daha önce dokunduğu literatürdeki kaynaklardan öğrenilmektedir.
Tarihi kaynaklara göre, Ankara keçisinden elde edilen tiftiğin dokunmasıyla oluşturulan sof kumaşı, özellikle 16. ve 17. yüzyılda altın dönemini yaşamış; ünü ülke sınırlarını aşan geleneksel kumaş, bu dönemlerde Avrupa’nın birçok ülkesine ihraç edilmiştir. Özünde beyaz olan sof kumaş, doğallığı, güneş ışınlarını yansıtması nedeniyle yazın terletmeyen, kışın üşütmeyen yapısı, kolay buruşmaması ve dayanaklılık özellikleriyle Osmanlı padişahlarının da vazgeçilmezi olmuştur. Sof kumaşlardan dikilmiş içlik, entari, cübbe ve kaftanları kullanan Osmanlı padişahları arasında Fatih Sultan Mehmet, Kanuni Sultan Süleyman gibi isimler yer alıyor.
Ankara keçisinin tiftiğinden dokunan sof, 16. yüzyıldan itibaren Ankara yaşamı ve ticaretinde önemli bir role sahip olmuştur. 1590 tarihli Ankara Şer’iye Sicilindeki bir kayıtta, Osmanlı sultanının emriyle Ankara’ya gelen Süleyman Ağa’nın burada çalışan 621 tezgahtan vergi topladığı yazılmıştır. Hatta 17. yüzyılın ortasında Ankara’daki tezgah sayısının 1000’e yükseldiği kabul edilmektedir.
Fatih Karaman / Yavuz Nufel – NHaber.nl
