Uzayda Karanlık Enerji Kamerası Decam ile, kozmik gül olarak bilinen görkemli Rozet Bulutsusu’nun (Rosette Nebula) ve parıltısını besleyen yıldız kümesinin en ayrıntılı görüntüsünü yakalandı,
Rozet Bulutsusu’nun ateşli yaprakları arasında, beslediği genç yıldız kümesi NGC 2244 yer alıyor. Kümenin yıldızları bulutsuyu canlı kırmızı, altın ve mor tonlarında aydınlatıyor ve oyulmuş çekirdeğinin etrafındaki kabarık bulutlardan opak toz kuleleri yükseliyor. 570 megapiksellik Karanlık Enerji Kamerası tarafından çekilen bu görüntü, NOIRLab’ın beşinci yıl dönümünü kutlamak için yayınlanıyor.
Yaklaşık 5000 ışık yılı uzaklıktaki Rozet Bulutsusu, yıldızlar arası ortamdan dışarı doğru çiçek açıyor gibi görünüyor. Bu kozmik çiçeğin parlayan merkezi boşluğundan gölgeli filamentlerine ve küreciklerine kadar her ayrıntısı, NSF NOIRLab Programı olan Şili’deki Cerro Tololo Inter-American Gözlemevi’ndeki ABD Ulusal Bilim Vakfı Víctor M. Blanco 4 metrelik Teleskobu’na monte edilmiş 570 megapiksellik Enerji Bakanlığı yapımı Karanlık Enerji Kamerası (DECam) tarafından bu görüntüde yakalanmıştır.
Tekboynuz (Monoceros) takımyıldızında bulunan Rozet Bulutsusu, gökyüzünün 1,3 derecelik bir alanını kaplar; bu da yaklaşık olarak kol boyu uzatılmış bir işaret parmağının genişliğidir. Karşılaştırma yapmak gerekirse, avcı kemerinin hemen altında, Orion takımyıldızında bulunan iyi bilinen Orion Bulutsusu bir derecelik gökyüzünü kaplar. Rozet Bulutsusu’nun çapı 130 ışık yılı olmasına rağmen (Orion Bulutsusu’ndan beş kat daha büyüktür), görünür boyutları benzerdir çünkü ilki dört kat daha uzaktadır.
Bulutsunun “yaprakları” kadar belirgin olan bir diğer şey de merkezindeki gazın dikkat çekici yokluğudur. Bu içi boş çekirdeğin oyulmasından sorumlu olanlar, bulutsunun beslediği açık yıldız kümesi olan NGC 2244’ün en büyük yıldızlarıdır. Bu küme, bulutsunun gazları karşılıklı çekimleriyle bir araya getirilen kümelere dönüştükten yaklaşık iki milyon yıl sonra doğmuştur. Sonunda, bazı kümeler bulutsunun kalbinde bir delik açacak kadar güçlü yıldız rüzgarları üreten büyük yıldızlara dönüşmüştür.
NGC 2244’ün büyük yıldızları ayrıca çevredeki hidrojen gazını iyonize eden ve bulutsuyu parlak renklerle aydınlatan ultraviyole radyasyon yayar. Kabaran kırmızı bulutlar, kırmızı ışık yayan yüksek enerjili hidrojen atomlarından kaynaklanan H-alfa emisyon bölgeleridir. Büyük merkez yıldızlara daha yakın olan merkezi boşluğun duvarları boyunca radyasyon, altın ve sarı tonlarında parlayan oksijen gibi daha ağır bir atomu iyonize edecek kadar enerjiktir. Son olarak, çiçeğin yapraklarının kenarları boyunca iyonize silikonun yaydığı ışıktan parlayan koyu pembe incecik kıvrımlar vardır.
Rozet Bulutsusu’nun parlak ve ışıldayan özellikleri kesinlikle çarpıcıdır; ancak karanlık ve gölgeli özellikleri de dikkat çekmektedir. Bulutsunun kazılmış çekirdeğinin etrafında, gövde benzeri sütunları nedeniyle ‘fil hortumları’ olarak adlandırılan bir dizi karanlık bulut vardır. Bu yapılar, engelleyici toz içerdikleri için opaktır ve iyonize hidrojenin sıcak kabuğu ile daha soğuk hidrojenin çevresindeki ortam arasındaki sınırı çizerler. Kabuk dışarı doğru genişledikçe, itmesine direnen soğuk ve kümelenmiş gazla karşılaşır. Bu, uzunlukları parmaklar gibi merkezi kümeye doğru işaret eden uzun ve uzatılmış gövdeleri oluşturur.
Bu karanlık özelliklerden biri, merkezi kümenin sağ üst tarafında görülen pençe benzeri başı olan İngiliz Anahtarı Gövdesi’dir. Prototip Yaratılış Sütunları gövdelerinin düz sütunlar gibi durmasının aksine, Wrench’in “sapı” bulutsunun manyetik alanını izleyen alışılmadık bir spiral şekle sahiptir.
Daha az belirgin ama aynı derecede ilgi çekici olan koyu renkli küreciklerdir. Bazen yuvarlak, bazen damla şeklinde olan bu minik toz kümeleri, Jüpiter’den sadece birkaç kat daha büyük kütleli, daha iyi bilinen küreciklerden daha küçüktür. Bunlardan bir dizisi Wrench Trunk’ın yakınında görülebilir, ancak yüzlercesi tüm Rozet Bulutsusu’nu noktalamaktadır. Bu kürecikler içlerinde kahverengi cüceler ve gezegenler barındırabilir.
Tüm güller gibi, Rozet Bulutsusu da sonsuza kadar sürmeyecek, çünkü doğurduğu yıldızlar aynı zamanda onun ölümüne de yol açacaktır. Yaklaşık 10 milyon yıl içinde NGC 2244 kümesinin sıcak, genç yıldızlarından gelen radyasyon bulutsuyu dağıtacaktır. O zamana kadar rozet artık var olmayacak ve devasa yıldızları ana bulutlarından mahrum kalacaklardır.
Bu devasa 377 megapiksellik görüntü, NOIRLab’ın beşinci yıl dönümünü kutlamak için yayınlanıyor. 1 Ekim 2019’da NOIRLab’ın beş programı — Cerro Tololo Inter-American Gözlemevi, Topluluk Bilim ve Veri Merkezi, Uluslararası Gemini Gözlemevi, Kitt Peak Ulusal Gözlemevi ve Vera C. Rubin Gözlemevi — tek bir organizasyon altında bir araya getirildi. O zamandan bu yana, NOIRLab’ın dünya standartlarındaki teleskopları birçok keşfe ve sayısız basın bültenine katkıda bulundu.
