AA muhabirinin DSÖ, Sıfır Sokak Hayvanı Projesi ve Hayvan Evsizliği Endeksi raporlarından derlediği bilgiye göre dünyada tahminen 600 milyonu aşkın sokak hayvanı yaşıyor. Hindistan 80 milyon sokak hayvanı ile ilk sırada yer alırken, Hollanda sıfır sokak köpeği sayısı ile listenin en son sırasında.
Bu hayvanların bir kısmını evden kaçan ya da sokağa terk edilen sahipli köpekler ile sahipli köpeklerden doğup terk edilen yavrular oluştururken önemli bir kısmını ise sokak hayvanlarından doğan yeni nesil oluşturuyor.
Almanya merkezli Sıfır Sokak Hayvan Projesi’nin araştırmalarına göre bir sokak hayvanının bazen 14 yavru doğurabildiğine vurgu yapılırken özellikle dişi köpeklerin, senede iki kere doğurabildiğine işaret edildi.
Hindistan’da 80, Çin’de 75, ABD’de 48 milyon sokak hayvanı bulunuyor
Hayvan Evsizliği Endeksi’nin 9 ülkede hazırladığı rapora göre ise Hindistan ve Çin en çok sokak hayvanı bulunan ülkeler olarak dikkati çekiyor.
Hindistan tahminen 80 milyon sokak hayvanının yaşadığı bir ülke olarak ilk sırada yer alırken ülkede yaklaşık 10 milyon sahipsiz kedi, 62 milyon da sahipsiz köpek olduğu düşünülüyor.
Çin’de ise 52 milyon sokak kedisi ve 20 milyon sokak köpeği bulunduğu tahmin ediliyor. Yaklaşık 3 milyon sokak hayvanının da barınaklarda bulunduğu Çin’i toplamda 48 milyon sokak hayvanı olan ABD takip ediyor.
Nüfusuna oranla en çok sokak hayvanı bulunan ülke ise Yunanistan. Yaklaşık nüfusu 11 milyon olan Yunanistan’ın sokak hayvanı nüfusu ise 3 milyon.
Yunanistan’da yaklaşık 2 milyon kedi, 700 bin köpek sokaklarda yaşarken barınaklarda 140 bine yakın sahipsiz hayvan bulunuyor.
Hollanda’da sokak köpeği sayısı sıfır
Sokaklarda yaşamak hayvanlar için riskler barındırırken topluma ve çevreye de zarar verebiliyor. Sokak hayvanları açlık, hastalık, başka hayvanların saldırısına uğrama ve yol kazalarında ölme ya da yaralanma riskiyle karşı karşıya.
Taşıdıkları hastalıklar, saldırganlık durumu ve bölgesini koruma içgüdüsü ile bulundukları bölgenin endemik canlılarına da zarar verme potansiyeli bulunan sokak hayvanları zaman zaman insanlara da saldırıyor.
Çevreye ve topluma olan zararlarından ötürü birçok ülke sokak hayvanlarına karşı önlemler alıyor. Örneğin Hollanda, uyguladığı politikalarla ülkedeki sokak köpeği sayısını sıfıra indirmeyi başardı. Üstelik köpekleri itlaf etmeden.
Hollanda, 19. yüzyılda köpek vergisiyle, zaten çok sayıda sokak köpeği olan sokaklar ise sahiplerinin vergi nedeniyle terk ettiği yeni köpeklerle tanıştı. Bu durum sokaklardaki köpek sayısını artırınca hareket geçen hayvan hakları savunucuları 1864 Hollanda Hayvanları Koruma Derneğini kurdu.
Derneğin o günden bu yana yaptığı girişimlerle sokak hayvanları toplanıyor, kısırlaştırılıyor ve üremelerinin önüne geçiliyor. Hollanda’da bugün petshoplarda satılan hayvanlar büyük vergilere tabi tutulurken halk, barınaklardaki hayvanları sahipleniyor.
Hollanda’daki barınak hayvanları düzenli aşılanarak hastalık kapmaları ve yaymaları da engelleniyor.
İngiltere ve ABD’de sahipsiz hayvanlar uyutuluyor
İngiltere’de Hayvan Evsizliği Endeksi’ne göre 1,1 milyon sokak hayvanı olduğu tahmin edilirken bunun yalnızca 67 binini köpekler oluşturuyor. Ülkede sokak hayvanlarıyla ilgili çalışmalar yürüten Mavi Haç verilerine göre, İngiltere’de her yıl sokaklardan 100 bin köpek toplanıyor.
Yerel belediyelerin elinde olan sokak hayvanı yönetimi kapsamında, bir köpek sokaktan alındıktan sonra barınaklara yerleştiriliyor, hastalığı varsa tedavi ediliyor. Köpeğin bulunduğu bölgedeki otoritelere, bulunan köpekle ilgili bilgi verilirken sokak hayvanlarına yönelik dernek ve vakıflar da bilgilendiriliyor.
Bulunan köpekler 1 hafta içinde sahibi tarafından alınmaz, başka bir kişi, kurum ya da dernek tarafından sahiplenilmezse uyutuluyor. ABD’de ise bu süre eyaletlere göre değişse de sonucu yine İngiltere’deki gibi oluyor.
En çok sokak hayvanının yaşadığı ülke, Hindistan’da ise 2020 yılında yaklaşık 7 milyon insan köpekler tarafından saldırıya uğradı. DSÖ verilerine göre her yıl yaklaşık 20 bin kişinin ölümüne sebep olan kuduzun başlıca kaynağı olan sokak hayvanlarıyla ilgili uygulamalar ise bölgeden bölgeye değişiyor.
Hindistan’da vatandaşlar yaptıkları kampanyalarla sokak hayvanlarıyla ilgili daha ciddi adımlar atılmasını, sorumluların daha ağır cezalara tabi tutulmasını ve kısırlaştırmayla sayıların azaltılmasını istiyor.
Mikroçip, kaybolan ya da terk edilen hayvanların sahibini bulmayı kolaylaştırıyor
Hayvan hakları örgütlerinin sokak hayvanı sayısının azaltılması ve ölümlerinin önüne geçilmesi için yaptığı tavsiyelerin başında, sorumlu hayvan sahibi olmak yer alıyor.
Gerekli sağlık kontrollerini yaptırma, mikroçip taktırma ve kısırlaştırma gibi sorumlulukları bulunan hayvan sahiplerinin, bunları yapmadığı takdirde ceza alması da yapılan tavsiyeler arasında.
Özellikle mikroçip taktırmanın ve iletişim bilgileri olan bir tasma takmanın önemine vurgu yapan Sıfır Sokak Hayvanı Projesi, mikroçiple kaybolan bir hayvanın sahibine kolaylıkla ulaştırılacağı, terk edilmişse de sahibinin bulunarak cezalandırılabileceğine işaret ediyor.
Tavsiyelerden bir diğeri ise kısırlaştırmayı ihmal etmemek. Bu şekilde hem sahip olunan hayvanların istenmeyen üremesinin önüne geçiliyor hem de sokakta yaşayan hayvanların sayısı azalıyor.
Behlül Çetinkaya – AA
