Azerbaycan, Hollanda’nın Lahey kentindeki Uluslararası Adalet Divanı’nan yapılan duruşmalarda
Ermenistan’ın işgal ettiği topraklarda ve Ermenistan’da yaşayan Azerbaycanlılara karşı sistematik etnik temizlik politikası uyguladığını belirtti.
Azerbaycan tarafından, Uluslararası Adalet Divanı (UAD) nezdinde “Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme”nin ihlal edildiği iddiasıyla Ermenistan’a karşı açılan davada, Divan’ın yargı yetkisine ilişkin duruşmalar sürüyor.
Birleşmiş Milletlerin (BM) yargı organı UAD’nin Hollanda’nın Lahey kentinde bulunan Barış Sarayı’ndaki yerleşkesinde yapılan duruşmalarda, Azerbaycan Dışişleri Bakan Yardımcısı Elnur Mammadov, Ermenistan’ı Azerbaycan Türklerine karşı etnik temizlik yapmakla suçladı.
Mammadov, Divan yargıçları karşısındaki sunumunda “Ermenistan, 1991’deki yasa dışı işgalinin ardından, daha önce işgal ettiği topraklardaki Azeri nüfusa ve kültürüne yönelik 30 yıllık etnik temizlik ve buna bağlı kültürel yok etme kampanyası yürütüyor.” dedi.
Ermenistan’ın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) birçok kararına açıkça meydan okuduğunu belirten Mammadov, “Ermenistan, Azerbaycan Türklerini atalarının evlerinden sürmek, yerlerine tek etnikli bir Ermeni nüfusu yerleştirmek ve Azerbaycanlıların geri dönmelerini engellemek için sistematik bir kampanya yürütmüştür.” ifadelerini kullandı.
Mammadov, Ermenistan’ın Karabağ’da kasıtlı olarak kara mayınları ve bubi tuzakları yerleştirdiğini anlatarak, “Azerbaycan’ın sunduğu gerçekler ve kanıtlar, bu sistematik, ırkçı motivasyonlu kampanyanın sadece bir parçasını oluşturmaktadır.” şeklinde konuştu.
Ermenistan’ın, BMGK’nin birçok kararında, Azerbaycan egemenliğindeki topraklardaki güçlerini “derhal, tamamen ve koşulsuz” olarak çekmesi çağrısına uymadığından bahseden Mammadov, Ermenistan’ın uluslararası ve insan hakları mahkemelerinin kararlarına da karşı hareket ettiğini aktardı.
Mammadov, sunumunda, Ermeni ırkçı hareketinin ana liderlerinden biri haline gelen Garegin Nzhdeh’in sadece Ermeni ırkından oluşan ve Ermenistan toprakları dışındaki bölgelere de yayılmayı hedefleyen tek uluslu devlet ideolojisinin bugünkü Ermenistan’da giderek daha yaygın ve görünür hale geldiğini anlatarak, bu ideolojinin Azerbaycan Türklerine karşı yapılan ırkçı ve ayrımcı saldırılara kaynaklık ettiğini vurguladı.
– Azerbaycan Türkleri topraklarına geri dönmek istiyor
Ermenistan işgali öncesinde, Karabağ’daki birçok noktada Azerbaycan Türklerinin nüfusun büyük bölümünü oluşturduğunu fakat işgal süresince bu durumun tersine döndürüldüğünü aktaran Mammadov, Ermenistan tarafından sürülen Azerbaycan Türklerinin topraklarına geri dönme hakkı talep ettiğini söyledi.
Mammadov, Ermenistan’ın mayın ve bubi tuzakları yerleştirerek, Azerbaycan Türklerinin topraklarına dönüşünü engellediğini ifade etti.
Mammadov, Ermenistan’ın kasıtlı olarak mayınların yer aldığı haritaları Azerbaycan’a vermediğini ve bunun yanında Azerbaycan Türklerine karşı yürütülen nefret söylemini ve dezenformasyonu engellemediği gibi, sorumluları cezalandırmadığını vurguladı.
– Ermenistan’ın Azerbaycan Türklerine yönelik ırkçı uygulamaları
Azerbaycan’ın avukatlarından Stephen Fietta, Ermenistan’ın Azerbaycan Türklerine yönelik ırkçı uygulamalarını anlatarak, Ermenistan tarafının iddia ettiğinin aksine Divan’ın yargı yetkisi olduğunu ve davayı esastan incelemesi gerektiğini belirtti.
Fietta, UAD’nin söz konusu davaya ırk ayrımcılığı sözleşmesi kapsamında bakmaya yetkili olduğunu vurguladı ve bu sebeple davanın esasına girerek Azerbaycan’ın Ermenistan’a yönelik iddialarını incelemesini talep etti.
Azerbaycan’ın avukatlarından Uluslararası Hukuk Profesörü Stefan Talmon ve Profesör Vaughan Lowe, Ermenistan’ın itirazlarının hukuken geçerli olmadığını anlatarak, Azerbaycan’ın, Ermenistan’a karşı açtığı davanın konu ve zaman bakımından Divan’ın yetkisine uygun olduğunu belirtti.
Azerbaycan’ın avukatlarından Samuel Wordsworth, Ermenistan’ın, savunma amaçlı değil, aksine Azerbaycan Türklerine yönelik ırkçı saiklerle mayınları yerleştirdiği ve geri dönmelerini engellemek için kullandığını dile getirdi.
Cenevre Üniversitesinden Uluslararası Hukuk Profesörü Laurence Boisson De Chazournes, Ermenistan’ın, 1991’den Karabağ’ın kurtarılmasına kadar devam eden süreçte, Azerbaycan Türklerine yönelik kültürel unsurları bilinçli şekilde yok ettiğini ve bunu yaparken çevreye ağır tahribat verdiğini vurguladı.
– Ermenistan suçlamaları reddetti
Ermenistan avukatları, dün yapılan duruşmada UAD’nin davaya bakmaya konu ve zaman bakımından yetkisi olmadığını belirterek, Azerbaycan’ın açtığı davanın yetkisizlik sebebiyle düşürülmesini istemişti.
Duruşmalar yarın Ermenistan, 26 Nisan Cuma günü ise Azerbaycan tarafının yapacağı ikinci tur sunumların ardından sona erecek.
İki ülke arasındaki karşılıklı dava
İki ülke birbirine karşı karşılıklı aynı davayı açtı.
Ermenistan, 16 Eylül 2021’de “Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme”nin ihlal edildiği iddiasıyla Azerbaycan aleyhine UAD’de dava açtı.
Ermenistan’ın Azerbaycan aleyhine iddiaları, Azerbaycanlıların “Vatan Muharebesi” dediği, Eylül 2020’de başlayarak 44 gün süren 2. Karabağ Savaşı ve sonrasında yaşananları kapsıyor.
Azerbaycan, 21 Nisan 2023’te, mahkemenin yargı yetkisine ilişkin ön itirazlarda bulundu ve bu itirazlar hakkında verilecek karara kadar davanın esası hakkındaki yargılamanın askıya alınmasını istedi.
Divanın, 15-19 Nisan’da her iki ülkenin de yargı yetkisine ilişkin sözlü beyanlarının alındığı duruşmalarda Azerbaycan, mahkemenin yargı yetkisinin bulunmadığını, Ermenistan’ın gerekli kabul edilebilirlik şartları oluşmadan siyasi amaçla dava açtığını ve UAD nezdindeki dava açma amacını kötüye kullandığını belirterek, davanın reddini istemişti.
Bugün başlayan duruşmalar ise Azerbaycan’ın, 23 Eylül 2021’de, yine aynı sözleşmenin ihlal edildiği iddiasıyla Ermenistan aleyhine açtığı davaya ilişkin.
Ermenistan, 21 Nisan 2023’te Azerbaycan’ın açtığı davada mahkemenin yargı yetkisine ilişkin ön itirazlarda bulundu ve bu itirazlara ilişkin bugün başlayan duruşmalar 26 Nisan’da sona erecek.
Selman Aksünger – AA
**************************************************************
Armenië staat terecht wegens etnische zuivering tegen Azerbeidzjaanse Turken
Azerbeidzjan, tijdens de hoorzittingen bij het Internationale Gerechtshof in Den Haag, Nederland.
Hij verklaarde dat Armenië een beleid voert van systematische etnische zuivering tegen Azerbeidzjanen die in de bezette gebieden en in Armenië wonen.
Er worden nog steeds hoorzittingen gehouden over de jurisdictie van het Hof in de zaak die Azerbeidzjan tegen Armenië heeft aangespannen bij het Internationaal Gerechtshof (ICJ), wegens schending van het “Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie”.
Tijdens de hoorzittingen op de campus van het Vredespaleis van het gerechtelijk orgaan van de Verenigde Naties (VN), het ICJ, in Den Haag, Nederland, beschuldigde de Azerbeidzjaanse vice-minister van Buitenlandse Zaken Elnur Mammadov Armenië van etnische zuivering tegen Azerbeidzjaanse Turken.
In zijn presentatie voor de rechters van het Hof zei Mammadov: “Na de illegale bezetting in 1991 voert Armenië een dertig jaar durende campagne van etnische zuivering en daarmee samenhangende culturele vernietiging tegen de Azerbeidzjaanse bevolking en cultuur in de landen die het voorheen bezette.” gezegd.
Mammadov zei dat Armenië openlijk veel besluiten van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN-Veiligheidsraad) trotseerde: “Armenië heeft een systematische campagne gevoerd om Azerbeidzjaanse Turken uit hun voorouderlijke huizen te verdrijven, hen te vervangen door een mono-etnische Armeense bevolking en te voorkomen dat Azerbeidzjanen terugkeren.” hij zei.
Mammadov legde uit dat Armenië opzettelijk landmijnen en boobytraps in Karabach plaatste en zei: “De door Azerbeidzjan gepresenteerde feiten en bewijzen vormen slechts een deel van deze systematische, racistisch gemotiveerde campagne.” hij zei.
Mammadov verklaarde dat Armenië niet heeft voldaan aan de oproep in veel besluiten van de VN-Veiligheidsraad om zijn troepen “onmiddellijk, volledig en onvoorwaardelijk” terug te trekken uit de gebieden onder Azerbeidzjaanse soevereiniteit, en verklaarde dat Armenië ook handelde in strijd met de besluiten van internationale rechtbanken en mensenrechtenhoven.
In zijn presentatie legde Mammadov uit dat de mononationale staatsideologie van Garegin Nzhdeh, die een van de belangrijkste leiders werd van de Armeense racistische beweging, die uitsluitend bestond uit het Armeense ras en zich wilde verspreiden naar regio’s buiten het Armeense grondgebied, steeds meer wijdverbreid en zichtbaar in het huidige Armenië, en dat deze ideologie tegen de Azerbeidzjaanse Turken is. Hij benadrukte dat deze ideologie de bron is van racistische en discriminerende aanvallen.
– Azerbeidzjaanse Turken willen terugkeren naar hun land
Mammadov verklaarde dat vóór de Armeense bezetting de Azerbeidzjaanse Turken op veel punten in Karabach de meerderheid van de bevolking vormden, maar deze situatie werd tijdens de bezetting omgekeerd, en zei dat de door Armenië verdreven Azerbeidzjaanse Turken het recht eisten om naar hun land terug te keren.
Mammadov verklaarde dat Armenië de terugkeer van Azerbeidzjaanse Turken naar zijn grondgebied verhinderde door mijnen en boobytraps te plaatsen.
Mammadov benadrukte dat Armenië opzettelijk geen kaarten met de mijnen aan Azerbeidzjan heeft gegeven, dat het haatzaaiende uitlatingen en desinformatie tegen Azerbeidzjaanse Turken niet heeft voorkomen, en dat het de verantwoordelijken ook niet heeft gestraft.
– De racistische praktijken van Armenië jegens Azerbeidzjaanse Turken
Stephen Fietta, een van de advocaten van Azerbeidzjan, legde de racistische praktijken van Armenië tegen Azerbeidzjaanse Turken uit en verklaarde dat, in tegenstelling tot wat de Armeense zijde beweert, het Hof jurisdictie heeft en de zaak op zijn merites moet onderzoeken.
Fietta benadrukte dat het Internationaal Gerechtshof bevoegd was om de zaak in kwestie te behandelen binnen de reikwijdte van het verdrag inzake rassendiscriminatie, en verzocht het daarom de zaak ten gronde te onderzoeken en de claims van Azerbeidzjan tegen Armenië te onderzoeken.
De advocaten van Azerbeidzjan, hoogleraar internationaal recht Stefan Talmon en professor Vaughan Lowe, legden uit dat de bezwaren van Armenië niet rechtsgeldig waren en verklaarden dat de zaak die Azerbeidzjan tegen Armenië had aangespannen qua onderwerp en tijd in overeenstemming was met het gezag van het Hof.
Samuel Wordsworth, een van de advocaten van Azerbeidzjan, verklaarde dat Armenië mijnen niet voor defensiedoeleinden, maar integendeel, met racistische motieven tegen Azerbeidzjaanse Turken plaatste en deze gebruikte om hun terugkeer te voorkomen.
Professor internationaal recht aan de Universiteit van Genève, Laurence Boisson De Chazournes, benadrukte dat Armenië in de periode van 1991 tot de bevrijding van Karabach opzettelijk de culturele elementen van de Azerbeidzjaanse Turken heeft vernietigd en daarbij ernstige schade aan het milieu heeft toegebracht.
– Armenië ontkende de beschuldigingen
Tijdens de gisteren gehouden hoorzitting verklaarden Armeense advocaten dat het Internationaal Gerechtshof niet de bevoegdheid had om de zaak te behandelen wat betreft onderwerp en tijd, en verzochten zij om de door Azerbeidzjan aangespannen zaak te seponeren wegens gebrek aan jurisdictie.
De hoorzittingen eindigen na de tweede ronde van presentaties door Armenië morgen en door Azerbeidzjan op vrijdag 26 april.
Wederzijdse rechtszaken tussen twee landen
De twee landen hebben dezelfde rechtszaak tegen elkaar aangespannen.
Op 16 september 2021 heeft Armenië een rechtszaak aangespannen tegen Azerbeidzjan bij het Internationaal Gerechtshof, wegens schending van het “Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie”.
De claims van Armenië tegen Azerbeidzjan hebben betrekking op de Tweede Karabach-oorlog en de nasleep ervan, die de Azerbeidzjanen de “Thuislandoorlog” noemen, die begon in september 2020 en 44 dagen duurde.
Op 21 april 2023 heeft Azerbeidzjan voorlopige bezwaren ingediend met betrekking tot de jurisdictie van de rechtbank en verzocht om opschorting van de procedure ten gronde van de zaak tot de beslissing op deze bezwaren.
Tijdens de hoorzittingen van het Hof, gehouden op 15-19 april, waar mondelinge verklaringen werden afgelegd over de jurisdictie van beide landen, verwierp Azerbeidzjan de zaak en verklaarde dat de rechtbank niet bevoegd was, dat Armenië een rechtszaak had aangespannen voor politieke doeleinden zonder aan de noodzakelijke ontvankelijkheidsvoorwaarden was voldaan, en dat het misbruik had gemaakt van het doel om een rechtszaak aan te spannen bij het Internationaal Gerechtshof, zoals hij wilde.
De hoorzittingen die vandaag zijn begonnen houden verband met de rechtszaak die Azerbeidzjan op 23 september 2021 tegen Armenië heeft aangespannen, waarin wordt beweerd dat hetzelfde contract is geschonden.
Armenië heeft voorlopige bezwaren gemaakt met betrekking tot de jurisdictie van de rechtbank in de zaak die Azerbeidzjan op 21 april 2023 heeft aangespannen, en de hoorzittingen over deze bezwaren, die vandaag zijn begonnen, eindigen op 26 april.
Selman Aksünger-AA
