Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından “insanlığa karşı suçlar” kapsamında “cinayet” suçlamasıyla tutuklanan eski Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, ilk kez UCM hakimi karşısına çıktı.
Hakkında UCM tarafından yürütülen soruşturmada 7 Mart 2025 tarihli gizli tutuklama emri gereği Filipinler yetkililerince tutuklanıp 12 Mart’ta UCM’ye teslim edilen Duterte, bugün ilk kez hakim karşısına çıktı.
Duterte, duruşmaya UCM’nin tutukevinden görüntülü olarak katılırken avukatları duruşma salonunda hazır bulundu.
Duruşmanın başında hakim, bu oturumun amacının suçları ve delilleri tartışmak değil, sadece Duterte’nin kimlik tespitini yapıp hakkındaki suçlamaları bilip bilmediğini kontrol etmek ve kendisine haklarını hatırlatmak olduğunu dile getirdi.
Hakim, Duterte hakkındaki suçlamaları özetleyerek “UCM Ön Dava Dairesi, Duterte’nin Roma Statüsü uyarınca insanlığa karşı suçlar kapsamında cinayet suçundan cezai sorumluluğu bulunduğuna dair makul gerekçeler olduğu sonucuna varmıştır.” dedi.
Hakim ayrıca, söz konusu suçlamaların 2011-2016 yıllarında Davao Ölüm Mangası üyeleri tarafından öldürülen en az 19 kişi ve 2016-2019 yıllarında Filipinler kolluk kuvvetleri tarafından öldürülen en az 24 kişinin cinayetiyle ilgili olduğunu belirtti.
Duterte’nin avukatı: “Bu, bir adam kaçırma”
Duterte’nin avukatı söz alarak müvekkilinin ülkesinden “kaçırıldığını” iddia etti.
Avukat, “İki gün önce, egemen bir ülkenin eski başkanının aşağılayıcı bir şekilde özel bir uçağa bindirilerek Lahey’e taşındığına tüm dünya tanık oldu. Amerikalı hukukçular için bu, ‘yargısız iade’ olarak adlandırılan bir duruma benziyor. Hukuki bakımdan daha az bilgili olanlar için bu bir ‘adam kaçırma’ anlamına geliyor.” ifadelerini kullandı.
Avukat, şöyle devam etti:
“Müvekkilim, vatandaşı olduğu ülkede, iadesine karşı yasal başvuru yollarından mahrum bırakıldı. Bu, tamamen siyasi hesaplaşma niteliğinde gerçekleşti. Sorunlu iki kurum beklenmedik bir ittifak kurdu. Bir yanda, müvekkilimin ve kızının mirasını etkisiz hale getirmek ve boğmak isteyen mevcut başkan, diğer yanda (UCM’yi kastederek) meşruiyet krizi yaşayan ve çaresizce göz alıcı bir hukuki gösteri arayan sorunlu bir hukuk kurumu.”
Duruşma sırasında, Duterte karşıtı küçük bir grup, mahkeme binası önünde gösteri düzenledi. Göstericiler, eski Filipinler liderinin yargılanmasını destekleyen pankartlar taşıdı.
UCM, Duterte hakkındaki iddianamenin okunacağı duruşma için 23 Eylül 2025 tarihini belirledi.
