Avrupa Birliği (AB), tarihinde ilk kez üçüncü bir ülkeye askeri operasyonları için silah sevkiyatını finanse ederken, AB üyesi ülkeler de son bir yılda Ukrayna’ya çeşitli silahlar, mühimmat, hava savunma destekleri ve diğer askeri ekipman sevk etti.
Rusya’nın Ukrayna’da savaşı başlattığı 24 Şubat 2022’den bu yana Kiev yönetimine silah gönderilmesi, AB ve üye ülkelerinin gündeminde yer alıyor.
Savaşın akabinde AB, tarihinde ilk defa silah ile diğer askeri teçhizatın satın alınması ve teslim edilmesini finanse etme kararı aldı. AB anlaşmaları, Birliğin askeri operasyonları finanse etmek için normal bütçesini kullanmasını yasaklıyor. Bunun için AB bütçe dışı, Avrupa Barış Fonu’nu kullandı. Bu çerçevede 500 milyon avro değerinde ilk yardım 26 Şubat’ta yapıldı. AB ayrıca Kasım 2022’de 15 bin Ukrayna askerini eğitmek için misyon başlattı.
AB’nin şimdiye kadar söz konusu fon kapsamında Ukrayna’ya yaptığı askeri yardımların miktarı 3,6 milyar avroya ulaştı.
Askeri ekipmanın teslim edilmesi ise üye ülkelerin yetki alanında yer alıyor.
Ukrayna’nın ağır silahlar, modern tanklar, uzun menzilli füzeler ve savaş uçakları gibi talepleri AB ülkeleri nezdinde süregelen tartışmalara yol açsa da bir sene içerisinde başta Almanya olmak üzere birçok AB ülkesi Ukrayna’ya askeri ekipman sevk etti.
AA muhabirleri, savaşın birinci yıl dönümünde yerel basın ve açık resmi kaynaklardan Avrupa ülkelerinin Ukrayna’ya şimdiye kadar yaptığı askeri yardımları derledi.
Almanya
Almanya uzun süren tartışmalardan sonra son olarak Ukrayna’ya 14 Leopard 2 A6 mühimmatlı ana muharebe tankı gönderme kararı aldı. Tankların teslimatının mart ayının sonunu bulması bekleniyor.
Bundan öncesinde 3 IRIS-T SLM hava savunma sistemi ve füzeleri ile PATRIOT füzeli hava savunma sistemi gönderen Almanya, 37 GEPARD zırhlı uçaksavar tankı ve ona ait yaklaşık 6 bin adet mühimmat, 500 STINGER ve 2 bin 700 STRELA uçaksavar füzesi ve Hollanda, Danimarka ve Norveç ile ortak projelerle 155 mm obüsler sevk etti.
Almanya ayrıca roketatarlar, hava gözetleme radarları, Mi-24 yedek parçaları, keşif dronları, dron savunma sensörleri, sinyal bozucular, römorklar, çekici üniteleri, mayın tarama ve temizleme araçları ile tankları, ağır ve orta köprü sistemleri, zırhlı araçlar ve çeşitli hafif ve ağır silah mühimmatları gönderdi.
Fransa
Fransa savaşın başından bu yana Ukrayna’ya 550 milyon avro değerinde askeri yardımda bulundu.
Kask, koruyucu yelek, gece görüş dürbünü ve tıbbi yardımların yanı sıra Fransız askerler, 400 Ukrayna ordu mensubuna eğitim verdi.
100 kadar AMX10-RC tipi hafif muharebe tankı, 6 TRF1 top ve 18 CAESAR topu dahil yüzlerce anti tank füze, 2 LRU tipi çoklu roketatar gönderen Fransa, yüzlerce Mistral hava savunma füzesi ile Crotale ve Mamba SAMP-T hava savunma sistemi gönderme taahhüdünde bulundu.
Hollanda
Hollanda, 2022’de Ukrayna’ya 200 Stinger füzesi, 50 FIM-92 Stinger rampası, 50 DM72A1 tanksavar mermisi, 15 milyon avro değerinde AMRAAM füzesi ve belirsiz miktarda Harpoon füzesi dahil olmak üzere mühimmat, ekipman ve silah tedarik etti.
ABD ve Çekya’yla 120 milyon avroluk ağır silahlı askeri destek paketinin parçası olarak Ukrayna’ya 90 T-72 tankı teslim eden Hollanda, Ukrayna’ya verilmek üzere Almanya’dan yedek parçalarıyla en az 100 Leopard 1 ana muharebe tankının alınacağını duyurdu.
Hollanda Savunma Bakanlığının, Ukraynalı askerlerin Leopard tankları için eğitimine katkı sunacağı da bildirildi.
Ek olarak, Ukrayna’ya iki hava savunma sistemi fırlatıcısı ve bir dizi füze tedarik edileceği, 65 Hollanda askerinin 400 Ukraynalı askeri personele Patriot hava savunma sistemlerine ilişkin eğitim vereceği kaydedildi.
Hollanda ayrıca Leopard 2 tanklarının da Ukrayna’ya gönderilmesinin değerlendirildiğini ve 2023 yılı bütçesinden 2,5 milyar avroluk kısmın, askeri ve insani yardımlar göndermek üzere Ukrayna için ayrıldığını açıkladı.
İtalya
İtalya, savaşın başından bu yana 2022 yılı boyunca parlamentosundan geçirdiği 5 ayrı kararname doğrultusunda farklı boyutlarda silah yardımı yaptı.
İtalyan basınına yansıyan bilgilere göre, söz konusu 5 ayrı kararnameyle Ukrayna’ya 450 milyon avroluk yardım yapıldı. Bunların arasında sayıları net bilinmemekle; 155 mm obüsler, tanksavar MILAN füzeleri, 120 mm’lik havan topları, farklı makineli tüfekler ve cephanelikleri, zırhlı personel taşıyıcılar, kamyonlar ve sağlık kitleri yer aldı.
İtalyan parlamentosu ocak ayında Ukrayna’ya silah yardımını 2023 yılı için uzatan ve içinde Samp-T hava savunma sistemi ve füzeleri de bulunan 6. kararnameyi de kabul etmişti.
İspanya
İspanya’nın yardımlarının başında Hawk ve Aspide hava savunma sistemleri, top mühimmatı, kışlık askeri üniforma ile 22 adet hafif askeri araç ile 30 ambulans geldi.
İspanya, Ukrayna’ya 6,7 milyon adet tüfek ve tabanca ile bunlar için susturucu ve optik nişangah, 7,2 milyon el bombası, duman kapsülü, mayın, yıkım bombası, torpido ve roket, 3,7 milyon zırhlı teçhizat, miğfer, kışlık ve koruyucu üniforma gönderdi.
İspanya hükümeti ayrıca Ukrayna’ya 4 ila 6 Leopard tank göndereceğini açıklasa da bu henüz gerçekleşmedi.
Polonya
Ukrayna’ya 250 Sovyet tipi tank teslim eden Polonya, bunların yanı sıra aralarında 14 Leopard 2 de bulunan 60 modern tankı, 1000 parça mühimmatla Ukrayna’ya gelecek ay içinde teslim etmeyi planlıyor.
Polonya ayrıca çoklu roketatarlar, karadan havaya füze sistemleri, kundağı motorlu topçu sistemleri, havadan havaya füze sistemleri, keşif dronları, taşınabilir hava savunma sistemleri, havan topları ve 40 binden fazla kask gönderdi.
70 bin mühimmatlı S-60 uçaksavar toplarının yanı sıra Polonya, 42 piyade savaş aracı ve iki mekanize tabur için eğitim paketi bağışladı. Ayrıca Polonya, 155 mm KRAB obüslerinin teslimatını ve Ukrayna’ya çeşitli mühimmat tedarik etmeyi sürdürüyor.
Polonya Savunma Bakanı Mariusz Blaszczak’ın 14 Şubat’ta yaptığı açıklamaya göre, Varşova hem nüfusa yardım hem de askeri teçhizat tedariki açısından Ukrayna’ya yardım sağlamada en aktif bağışçı ülkelerden biri olmaya devam ediyor. Ukrayna’ya sağlanan askeri desteğin miktarı 2,2 milyar avro olarak hesaplanıyor. Ayrıca Ukraynalı askerler Polonya’da eğitiliyor.
Estonya
Estonya’nın sevkiyatının içinde onlarca 155 mm ve 122 mm obüs ile onlar için binlerce mermi, yüzün üzerinde Carl Gustaf tanksavar silahı ve binden fazla mühimmat yer alıyor.
19 Ocak’ta yapılan açıklamada, ek 113 milyon avroyla, Ukrayna’ya toplamda 370 milyon avroluk yardım yapılmış olacağı ifade edildi.
Yardımlar kapsamında belirsiz sayıda FH70 obüs ve 7 Alvis 4 korumalı hareketlilik aracı da Estonya’dan Ukrayna’ya gönderildi.
Litvanya
Litvanya, Ukrayna’ya şimdiye kadar 240 milyonluk askeri destek sağladı. L70 uçaksavar silahları, Howitzer ve iki Mi-8 helikopteri veren Litvanya, çok sayıda zırhlı araç, termal kamera ve dron da gönderdi.
Letonya
Letonya, savaşın başından bu yana Ukrayna’ya yaklaşık 370 milyon avroluk askeri destek sağladı.
Ülkenin savaşın başında da Ukrayna’ya 30 tır dolusu bireysel ekipman ve malzeme (savaş kaskları, kuru gıda, tıbbi cihazlar ve ilaçlar dahil) gönderdiği biliniyor.
Riga yönetimi, Kiev’e 10 Stinger uçaksavar, ilave hava savunma unsurları, 2 M-17 helikopter, makineli tüfekler, insansız hava araçları ve M109 obüsleri için yedek parçalar sağladı. Ayrıca daha önce sayıları net olmayan şekilde “M109 Paladin” topçu sisteminin yanında iki Mil Mi-8MTV-1 ve iki Mil Mi-2 helikopteri gönderildi.
Letonya, bu yıl temel piyade eğitiminden uzmanlık kurslarına kadar çeşitli programlarda yaklaşık 2 bin Ukrayna askerini eğitmeyi planlıyor.
Yunanistan
Yunanistan, Ukrayna’daki savaşın başlamasının hemen ardından Şubat 2022’de Ukrayna’ya askeri malzeme gönderme kararı aldı.
Yunanistan Başbakanlık Ofisinden 27 Şubat 2022’de yapılan açıklamada, Başbakan Kiryakos Miçotakis başkanlığında Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Panayotopulos ve Genelkurmay Başkanı Konstandinos Floros’un katılımıyla toplantı yapıldığı kaydedildi. Toplantı kapsamında, Yunanistan, Ukrayna’nın talebine cevaben, NATO ve AB’deki müttefikleriyle istişare ederek, Polonya üzerinden 2 C-130 tipi uçakla askeri malzeme göndermeye karar verdi.
Yunanistan, Almanya ile vardığı uzlaşı sonrası, Ukrayna’ya elinde bulunan BMP-1 tipi zırhlı araçlardan 20 adet gönderdi.
Selen Temizer – AA
