Hollanda’da insan hakları örgütleri Oxfam Novib, PAX ve The Rights Forum, İsrail’e F-35 savaş uçağı parçalarının ihracatının durdurulması talebini reddeden mahkeme kararını temyize götürdü.
Lahey Temyiz Mahkemesinde yapılan duruşmada, insan hakları örgütlerinin avukatları, Hollanda hükümetinin İsrail’e F-35 parçaları sevkiyatını durdurması talebini reddeden ilk derece mahkemesinin kararını bozmasını istedi.
İnsan hakları örgütlerinin avukatı Liesbeth Zegveld, F-35 parçalarının ihracatının, İsrail’in Gazze’de işlediği “muhtemel savaş suçlarına” Hollanda’nın ortak olması anlamına geldiğini belirtirken, mahkemenin ilk verdiği kararda ihracatı durdurmamasının hukuken yanlış ve eksik bir değerlendirme olduğunu ileri sürdü.
Zegveld, “Devlet, İsrail’e F-35 parçası teslimatını hemen durdurmalı.” ifadesini kullanarak, “Savaş uçakları, Hollanda devletiyle hiçbir alakası olmayan bir savaşta ciddi hukuk ihlallerine yol açabilir.” dedi.
Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarınca Gazze’de ihlaller tespit edildiğini belirten Zegveld, Temyiz Mahkemesinden Hollanda’nın İsrail’e F-35 parçaları sevkiyatını durdurması yönünde karar almasını talep etti.
– Mahkeme önünde gösteri
Duruşma öncesinde Lahey Temyiz Mahkemesi önünde toplanan grup, ellerinde “İsrail’e F-35 parçaları ihracını durdur, Gazze’yi bombalamayı durdur” yazılı pankartla Hollanda hükümetini protesto etti.
Gösteride konuşan Roos Ykema, Hollanda’nın, Gazze’de işlenen suçlardan sorumlu olduğunu savunarak, “Hollanda halen İsrail’e silah veriyor. Hükümetimiz de bu ölümlerden sorumludur. İsrail savaş suçları işliyor ve savaş suçu işleyen bir ülkeye silah vermek yasal değil.” dedi.
Ykema, Hollanda’nın, ABD ve İngiltere öncülüğünde Yemen’deki Husilere yönelik hava saldırısına katılırken Gazze’deki çocukların ölümüne sessiz kalmasına tepki gösterdiklerini, bunun Hollanda’nın, uluslararası ticaretin korunmasını insan hayatının korunmasına tercih etmesi anlamına geldiğini söyledi.
– Dışişleri çalışanlarından mahkemeye mektup
NRC gazetesinin haberinde, Dışişleri Bakanlığındaki yaklaşık 20 yetkilinin Mahkemeye gönderdiği isimsiz mektupta, geçici hükümetin Başbakanı Mark Rutte’nin bakanlık çalışanlarına müdahale ederek İsrail’in savaş suçlarının kamuoyu önüne çıkarılmasını engellediği öne sürüldü.
Mektupta, “Rutte’nin müdahalesi o kadar ileri gidiyor ki İsrail’in olası insancıl hukuk ihlalleri gibi siyasi açıdan istenmeyen bilgiler halının altına süpürülüyor.” ifadelerinin yer aldığı belirtilen haberde, NATO Genel Sekreterliği görevini devralmak isteyen Rutte’nin İsrail’in savaş suçlarına karşı sessiz kalarak ABD’nin, İsrail için izlediği çizgiyi devam ettirdiği değerlendirmesine yer verildi.
Haberde, Hollanda Dışişleri Bakanı Hanke Bruins Slot’un, Gazze’de uzun süreli ateşkes çağrısı yapan ikinci BM Genel Kurulu kararında “evet” oyu kullanmak istediği fakat Rutte’den gelen telefon üzerine Hollanda’nın “çekimser” oy kullandığı iddiası yer aldı.
– Mahkeme İsrail’e F-35 parçası sevkiyatını durdurmadı
Mahkeme, 15 Aralıkta açıkladığı kararında, Hollanda hükümetinin, daha önce tesis edilen lisans kapsamında İsrail’e F-35 parçası satışını durdurmak zorunda olmadığını belirtmişti.
Selman Aksünger – AA
