Hollanda Radbord Üniversitesinden ekolog Dr. Marlee Tucker liderliğinde, Senckenberg Biyoçeşitlilik ve İklim Araştırma Merkezi ve Frankfurt Goethe Üniversitesinden Dr. Thomas Mueller, ABD Utah Üniversitesi ve Koç Üniversitesi öğretim üyesi, KuzeyDoğa Derneği Başkanı Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu ile 5 kıta ve 34 ülkeden bilim insanları, Kovid-19 döneminde uygulanan kısıtlama, sokağa çıkma yasaklarının dünyadaki 43 kara memeli türü üzerindeki etkilerini inceledi.
Çalışmada, 43 farklı kara memelisi, toplamda 2 bin 300 birey GPS vericileriyle takip edilip hareketleri değerlendirildi.
Araştırma, prestijli bilim dergisi Science’da bu hafta yayımlandı.
Şekercioğlu, AA muhabirine, Kovid-19 salgınının korkunç bir felaket olduğunu ve milyonlarca insanın yaşamını yitirdiğini söyledi.
Bu dönemin kendilerine eşsiz bir doğal deney imkanı verdiğini belirten Şekercioğlu, salgın sürecinde basında hayvanların şehirlere indiğini gördüklerini ifade etti.
Şili’nin başkenti Santiago’da şehir merkezinde dağ aslanlarının bile görüldüğünü dile getiren Şekercioğlu, “Bilimsel olarak bunu araştırmak istedik. KuzeyDoğa Derneği olarak Tarım ve Orman Bakanlığı izni, DKMP Genel Müdürlüğü işbirliğiyle bölgede 2011 yılından bu yana GPS tasmalarıyla takip ettiğimiz bozayı, kurt ve vaşak verileriyle Türkiye’den bu projeye tek katılımı sağladık. Biz zaten Kovid öncesinde de takip ettiğimiz için bu çalışmanın şartlarını karşılamış olduk.” dedi.
“Hayvanlar kara yollarına yüzde 36 daha fazla yaklaşmış”
Şekercioğlu, dünya çapında en sıkı karantina ve yasakların uygulandığı 2020 ocak ve mayıs aylarındaki hayvan hareketlerini bir önceki senenin aynı dönemindeki hayvan hareketleriyle karşılaştırdıklarını anlattı.
“Bu süreçte 10 günlük dilimleri 2019 yılıyla karşılaştırdık” diyen Şekercioğlu, şu bilgileri verdi:
“Bunun sonucunda gördük ki sıkı karantina uygulanan bölgelerde hayvan hareketleri yüzde 73 daha artmış. Yani insan baskısı azalınca hayvanlar yeni yerleri keşfetmeye başlamış. Normalde kullanmak istedikleri alanları insan korkusundan kullanamadıkları alanlara yayılmış. Yine en sıkı karantina uygulanan yerlerde hayvanlar kara yollarına yüzde 36 daha fazla yaklaşmış. Çünkü araba trafiği azaldığı için korkuları azalmış. Öte yandan, az yasaklı ya da hiç yasak uygulanmayan bölgelerde insanlar doğal açık alanlara fazla gitmeye başladıkları için hayvanların hareketlerinin azaldığını gördük.”
Hayvanların insan hareketinin az olduğu yerlerde doğal alanları daha fazla kullandığını vurgulayan Şekercioğlu, “İnsanların fazla olduğu yerlerde hayvan hareketinin azaldığı tespit edildi. Bu çalışma, bize doğayı koruma açısından olumlu ve ümitli bir sonuç verdi. Çünkü bu, hayvanların insan davranışlarındaki değişikliğe anında tepki verdiğini gösteriyor. Kovid olmadan da Sarıkamış ormanlarında insan faaliyetini azaltırsak bölgedeki yaban hayatında bunun anında etkisi olacağını gördük. Bu açıdan da söylemek isterim ki Sarıkamış ormanlarındaki ağaç kesimini bir an önce bitirelim. Bu bilimsel çalışmaya Kars-Sarıkamış ormanlarındaki bozayı verileriyle katılmamız bizi gururlandırmıştır.” diye konuştu.
