Kulaklıkla müzik dinleme keyfi yüzünden 1,1 milyar kişi işitme kaybı riski altında! Kulak sağlığı açısından bir günde en fazla kaç saat kulaklık kullanılmalı? Kulaklıkta maksimum ses seviyesi ne kadar olmalı? İşitmeye olan asıl zarar; sesin şiddeti ve sese maruz kalınan süre dikkate alınarak kulaklık seçerken nelere dikkat edilmeli?
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Odyoloji Anabilim Dalı’nda Arş. Gör. Büşra Aksu, yaygın kulaklık kullanımı ve yüksek sesle müzik dinlenmesini değerlendirdi.
Arş. Gör. Büşra Aksu, son yıllarda kulaklık teknolojisindeki gelişim ve kulaklıklara erişim kolaylığının, genç nüfusun kulaklık kullanımında ve yüksek sese maruz kalma oranlarında artışa neden olduğunu ifade ederek, “Dünya Sağlık Örgütü, dünya çapında 1,1 milyar gencin güvenli olmayan dinleme yöntemleri nedeniyle işitme kaybı riski altında olabileceğini tahmin etmektedir. ABD’de yapılan çalışma, kulak üstü ve kulak içi müzik dinleyen bireylerin sayısının 1990 ve 2005 yılları arasında yüzde 75 oranında arttığını göstermektedir. Bu oranının günümüzde çok daha yüksek olduğu tartışılmaz bir konudur.” dedi.
Gürültüye uzun süre maruz kalma nedeniyle işitme kaybı önlenebiliyor
Kulaklıkla yüksek sesle müzik dinlemenin işitme kaybına yol açıp açmayacağını da değerlendiren Arş. Gör. Büşra Aksu, “Gürültüye uzun süre maruz kalma nedeniyle işitme kaybı tehdidi dünya çapında nüfusun yaklaşık yüzde 12’sinde mevcuttur, bu aynı zamanda en önlenebilir nedenlerden biridir. Çünkü gürültü ortadan kalktığında işitme kaybı riski azalır. Kulaklıklar aracılığıyla yüksek sese sık sık maruz kalmanın zararlı etkilerinin çocuklarda, ergenlerde ve genç yetişkinlerde eğlence amaçlı gürültüye bağlı işitme kaybı oranının yüksek olmasına yol açtığı öne sürülmüştür.” diye konuştu.
Günlük güvenli dinleme süresi ve ideal desibel seviyesi ne olmalı?
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, 75 dBA’nın (insan kulağının duyacağı sesler) üzerindeki bir ses seviyesinin potansiyel olarak işitmeye zarar verebileceğini kaydeden Arş. Gör. Büşra Aksu, “85 dBA’nın üzerindeki bir ses seviyesinin, günlük maruziyeti 1 saatten fazla ise kalıcı işitme hasarına neden olabilir.” dedi.
Bluetooth ve diğer kablosuz teknolojilerin kullanıma ilişkin de Arş. Gör. Büşra Aksu, şunları ifade etti:
“İyonlaştırıcı olmayan radyasyonun bir formu olarak Bluetooth teknolojisinin hem işitsel hem de diğer sağlık alanlarında bir zararı olduğu henüz kanıtlanmamıştır. Yine de maruziyeti azaltmak için kulaklıkların kullanılmadığında çıkarılması önerilmektedir.”
Yüksek sese maruziyet düzenli ve uzun süreli ise dikkat!
Aksu, kulaklıklarla yüksek sese uzun süre maruz kalmanın geçici işitme kaybı veya kulakta çınlamaya neden olduğunu dile getirerek, “Maruziyet özellikle yüksek, düzenli veya uzun süreli olduğunda, duyu hücrelerinde kalıcı hasara ve geri dönüşü olmayan işitme kaybına sebep olur. Gürültü, önce tiz/ince seslerin işitilmesini zorlaştırır. Bu durum konuşmayı anlamayı zorlaştırır. Çınlamayı artırabilir ve kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir. Bazı insanlar gürültüye bağlı işitme kaybına diğerlerinden daha duyarlı olabilir. Dikkatsizce kulaklık kullanımı, işitme duyunuza zarar verme riskine neden olur. İşitme kaybı durdurulamasa da genellikle önlenebilir. Kulaklık kullanımını günde 60-90 dakika arasında tutmak, sık sık ara vermek ve maksimum ses seviyesini yüzde 60 ila yüzde 80 arasında tutmak önerilmektedir. Doksan dakikadan daha uzun süre dinlemek istendiği durumlarda, ses seviyesinin daha da düşürülmesi önerilmektedir.” şeklinde konuştu.
Yüksek teknoloji ürünü kulaklıkların işitme sağlığı üzerinde nasıl bir etkisi var?
Yapılan çalışmalarda kablosuz kulaklıklardaki EMR’ye (elektro manyetik radyasyon) maruz kalmanın zararlı olduğuna dair bir veri bulunmadığını ifade eden Arş. Gör. Büşra Aksu, “İster kablolu ister kablosuz olsun, işitmeye olan asıl zarar sesin şiddeti ve sese maruz kalınan süredir.” dedi.
Kulaklık seçerken nelere dikkat edilmeli?
Seçilecek kulaklık ne tip ve hangi özelliklerde olursa olsun, işitme sağlığı için alınacak önlemlerin aynı olduğuna dikkat çeken Arş. Gör. Büşra Aksu, “Dünya Sağlık Örgütüne göre sesi kısık tutmak veya sesle geçirilen süreyi sınırlamak işitme sağlığını korumaya yardımcı olacaktır. Günlük önerilen güvenli ses seviyesi haftada kırk saat için 80 dBA’yı aşmamalıdır.” şeklinde sözlerini tamamladı.
