Küresel piyasalarda gözler gelecek hafta İngiltere Merkez Bankasının (BoE) açıklayacağı faiz kararına çevrildi.
Küresel piyasalarda, ABD Merkez Bankasının (Fed) ilk faiz indirimine eylülde gidebileceğine yönelik beklentilerin artmasıyla bu hafta Avrupa borsaları hariç alış ağırlıklı seyir izlenirken, gözler gelecek hafta İngiltere Merkez Bankasının (BoE) açıklayacağı faiz kararına çevrildi.
Küresel piyasalarda, odak noktası bu hafta Fed’in faiz kararı ve Fed Başkanı Jerome Powell’ın sözle yönlendirmeleri oldu.
Fed, politika faizini 23 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5,25-5,50 aralığında sabit tuttu. Bankadan yapılan açıklamada, son aylarda yüzde 2’lik enflasyon hedefine yönelik ilerlemenin sağlanamadığı belirtildi.
Faiz kararının ardından Fed Başkanı Jerome Powell da düzenlediği basın toplantısında, faiz oranlarının beklenenden daha uzun süre yüksek kalabileceği sinyalini verdi.
Bu yıl, şu ana kadarki verilerin fazla güven vermediğine işaret eden Powell, “Daha önce de belirttiğim gibi enflasyona ilişkin veriler beklentilerin üzerinde geldi. Böyle büyük bir güvenin kazanılmasının beklenenden daha uzun sürmesi muhtemel.” açıklamasında bulundu.
Powell, politika odağının para politikasının ne kadar süre kısıtlayıcı tutulacağı olduğunu ifade ederek, “Bir sonraki politika hamlesinin faiz artırımı olmasının muhtemel olmadığını düşünüyorum.” dedi.
Politika metninden ve Fed Başkanı Jerome Powell’ın açıklamalarından alınan sinyallerin küresel piyasalarda fiyatlamaları zorlaştırmasına karşın ABD’de istihdam artışının yavaşladığına işaret eden verilerin etkisiyle, bankanın yakın zamanda faiz indirimlerine başlayabileceğine dair beklentiler arttı.
Piyasalarda, bankanın eylülde faiz indirimine gideceğine yönelik ihtimal yüzde 63’ten yüzde 68’e çıktı.
Bu gelişmelerle birlikte ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 17 baz puan azalışla 4,5030’a geriledi. Dolar endeksi yüzde 1 azalışla 105,03’e indi.
Altının ons fiyatı ise haftayı yüzde 1,5 azalışla 2 bin 302,25 dolardan tamamladı.
Orta Doğu’da tansiyonun azalmasıyla Brent petrolün varil fiyatı, yüzde 6,1 düşüşle 82,7 dolara geriledi.
New York borsası pozitif seyretti
New York borsasında, ABD’de açıklanan istihdam verilerinin Fed’in faizleri daha uzun süre yüksek seviyede tutacağına yönelik artan endişeleri azaltması ve ABD’de yoğunlaşan bilanço sezonunda şirket karlılıklarının ağırlıklı olarak beklentilerden iyi gelmesiyle pozitif seyir izlendi.
ABD’de açıklanan makroekonomik verilere göre, ülkede tarım dışı istihdam, nisanda 175 bin kişi artarak beklentilerin altında gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 3,8’den yüzde 3,9’a çıktı.
Fed’in dikkatle izlediği ortalama saatlik kazanç da yüzde 0,2 ile beklentilerin altında artış kaydetti.
İstihdam raporu, sıkı iş gücü piyasasında bir miktar soğuma yaşandığını ortaya koydu.
ABD’de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 27 Nisan ile biten haftada değişim göstermedi ve 208 bin ile beklentilerin altında gerçekleşti.
Ülkede, tarım dışı iş gücü verimliliği bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 0,3 ile beklentilerin altında artış kaydederken, Fed’in takip ettiği enflasyon göstergelerinden biri olan birim emek maliyeti ise aynı dönemde yüzde 4,7 yükselişle öngörülenin üzerine çıktı.
Öte yandan, ABD’de yoğunlaşan bilanço sezonu devam ediyor. ABD’li e-ticaret devi Amazon, yılın ilk çeyreğinde gelirinin, geçen senenin aynı dönemine kıyasla yüzde 13 artarak 143,3 milyar dolar olduğunu bildirdi. Geliri beklentilerin üzerinde gerçekleşen şirketin hisseleri bu hafta 3,5’in üzerinde değer kazandı.
İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları nedeniyle protesto ve boykot kampanyalarıyla karşı karşıya kalan şirketlerden Starbucks’ın geliri ise ocak-mart döneminde azaldı. Beklentilerin altında finansal sonuçlar açıklayan kahve zincirinin hisseleri, bu hafta yüzde 17’nin üzerinde değer kaybetti. Çip şirketi AMD’nin hisseleri yüzde 4’ün üzerinde geriledi.
Apple’ın geliri, yıllık yüzde 4 azalmasına karşın 90,8 milyar dolarla piyasa beklentisinin üzerinde gerçekleşti. Şirket, 110 milyar dolarlık da hisse geri alımı açıkladı. Apple’ın hisse fiyatı haftayı yüzde 8’in üzerinde artışla tamamlarken, Qualcomm’un hisseleri de finansal sonuçlarının beklentilerin üzerinde gelmesi sonrası yüzde 8’in üzerinde değer kazandı.
ABD Hazine Bakanlığı, bu yılın ikinci çeyreğine ilişkin borçlanma tahminini 243 milyar dolara çıkardığını açıkladı.
Haziran sonu nakit dengesinin 750 milyar dolar olacağının öngörüldüğü kaydedilen açıklamada, borçlanma tahmininin ocak ayında duyurulan tahminden 41 milyar dolar yüksek olduğu belirtildi.
Öte yandan, Tesla, Çinli yetkililerin, ülkenin veri güvenliği gerekliliklerini geçtikten sonra arabalarına yönelik kısıtlamaları kaldırdığını bildirdi. Böylelikle şirketin ikinci büyük pazarı Çin’de otonom sürüş teknolojisini yakın zamanda kullanıma sunacağına dair beklentilerin artması sonrasında Tesla hisseleri yüzde 7’nin üzerinde değer kazandı.
Hollanda merkezli elektronik şirketi Philips’in hisseleri de şirketin bazı uyku apnesi cihazlarının geri çağrılmasıyla bağlantılı yaralanma iddiaları için 1,1 milyar dolarlık uzlaşmaya varması sonrasında yaklaşık yüzde 27’nin üzerinde yükseldi.
Ayrıca eski ABD Başkanı Donald Trump’ın medya şirketi Trump Media & Technology Group’un hisselerinin yüzde 15’ten fazla değer kazanması dikkati çekti.
Bu gelişmelerle New York borsasında Nasdaq endeksi yüzde 1,55, S&P 500 endeksi yüzde 0,57, Dow Jones endeksi yüzde 1,14 artış kaydetti.
Gelecek hafta çarşamba toptan stoklar, perşembe haftalık işsizlik maaşı başvuruları, cuma Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi, hazine bütçe dengesi takip edilecek.
Avrupa borsaları İngiltere hariç satış ağırlıklı seyretti
Avrupa borsalarında ise İngiltere hariç düşüşler görüldü.
Analistler, bölgede açıklanan verilerin enflasyonla mücadelede sona yaklaşıldığının sinyallerini vermeye devam ettiğini belirterek, Avrupa Merkez Bankasının (ECB) gelecek dönemde atacağı adımlara ilişkin banka yetkililerinin sözle yönlendirmelerinin de sürdüğünü bildirdi.
ECB Başkan Yardımcısı Luis de Guindos, Avro Bölgesi’nde enflasyonunun yüzde 2’ye dönme yolunda bulunduğunu ancak bu sürecin inişli çıkışlı olacağını ve jeopolitik gerilimlerin fiyat artışları üzerinde yukarı yönlü risk oluşturduğunu dile getirdi.
Hollanda Merkez Bankası Başkanı ve ECB üyesi Klaas Knot da bankanın haziranda atacağı ilk faiz indirim adımı sonrasındaki sürece ilişkin, “Belirli bir zaman patikası için önceden taahhüt yok” ifadesini kullandı.
Başka bir ECB üyesi Pierre Wunsch ise “Her toplantıda faiz indirimi yapacağımızı söylememeliyiz.” diyerek, temmuzda ikinci bir faiz indiriminin çok ileri gidebilecek bir yeniden fiyatlandırmaya yol açabileceği konusunda uyardı.
Öte yandan, Almanya’da açıklanan verilere göre, martta yüzde 2,2 olan yıllık enflasyon, geçen ay da değişmeyerek, Nisan 2021’den bu yana en düşük seviyede kalmayı sürdürdü. Tüketici Fİyat Endeksi (TÜFE) aylık bazda da yüzde 0,5 artışla beklentilerin altında kaldı.
Analistler, bölge genelinde açıklanan imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerinin 50 seviyesinin altında kalmaya devam etmesine karşın beklentilerin üzerinde gelmesinin, ekonomik aktiviteye ilişkin olumlu sinyaller verdiğini dile getirdi.
Nisanda imalat sanayi PMI, Almanya’da 42,5 ve Avro Bölgesi’nde de 45,7 ile öngörülerin üzerinde geldi.
Bu gelişmelerle, bu hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,90 artarken, Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,88, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,81, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,62 azalış kaydetti.
Gelecek hafta pazartesi Almanya’da ve Avro Bölgesi’nde hizmet sektörü PMI, Avro Bölgesi’nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), salı Almanya’da fabrika siparişleri, Avro Bölgesi’nde perakende satışlar, çarşamba Almanya’da sanayi üretimi, perşembe BoE faiz kararı, cuma İngiltere’de büyüme izlenecek.
Analistler, BoE’nin gelecek hafta faizleri sabit bırakmasının beklendiğini ancak haziranda faiz indirimlerine başlayabileceğini söyledi.
Asya borsaları alış ağırlıklı seyretti
Asya borsalarında, bu hafta pozitif seyir öne çıktı.
Hafta başında 160,24 seviyesini test ederek Haziran 1986’dan bu yana ilk kez 160’ın üzerine çıkan dolar/yen paritesi, Japonya Merkez Bankasının (BoJ) muhtemel müdahalesi ve doların önemli para birimleri karşısında değer kaybetmesinin de etkisiyle haftayı yüzde 3,1 azalışla 153,00’dan tamamladı.
Analistler, Japonya Merkez Bankasının muhtemel son müdahalesinin yaklaşık 20 milyar dolardan fazla olabileceğini dile getirdi.
Öte yandan, Çin’de açıklanan verilere göre, imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) nisanda 50,4 ile beklentilerin üzerinde gelse de önceki aya göre yavaşlamaya işaret etti. Ülkede aynı dönemde hizmet sektörü PMI 51,2 ile tahminlerin altında kalırken, bileşik PMI 51,7 oldu. Caixin imalat sanayi PMI ise 51,4 ile öngörüleri aştı.
Japonya’da açıklanan verilere göre ise martta işsizlik oranı yüzde 2,6’ya tekrar çıkarken, öncü sanayi üretimi yüzde 3,8 ile tahminlerin üzerinde artış kaydetti.
Bu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,79, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,77, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 4,67, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,52 değer kazandı.
Gelecek hafta perşembe Çin’de dış ticaret dengesi, cuma Japonya’da dış ticaret dengesi takip edilecek.
Borsa günü rekorlarla tamamladı
Yurt içinde ise Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftayı 3,64 artışla 10.276,88 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek günlük ve haftalık kapanışını gerçekleştirirken, gördüğü en yüksek seviye rekorunu 10.286,57 puana taşıdı.
Dolar/TL, haftayı bir önceki kapanışın yüzde 0,44 altında 32,33372’den tamamladı.
Öte yandan, İslam Kalkınma Bankasının (İKB) 50. yıl dönümü dolayısıyla Riyad’da düzenlenen İKB Yıllık Toplantıları kapsamında “Guvernörler Diyaloğu-Türkiye” oturumu düzenlendi.
Toplantıda konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin gelişmekte olan çoğu ülkeye göre çok daha iyi bir hikayeye sahip olduğunu belirterek, “Türkiye’nin kamu borç stokunun milli gelire oranı yüzde 29,5 ile gelişmekte olan piyasalar ortalamasının yarısından daha az.” dedi.
Bu arada, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P), Türkiye’nin kredi notunu “B”den “B+”ya yükseltirken, kredi notu görünümünü “pozitif” olarak korudu.
Gelecek hafta pazartesi reel efektif döviz kuru, çarşamba hazine nakit dengesi, cuma işsizlik oranı ve sanayi üretimi takip edilecek.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.300 ve 10.400 seviyelerinin direnç, 10.200 ve 10.100 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.
Burhan Sansarlıoğlu – AA
