Rusya ve Çin’e karşı işbirliğinin artırılması, Ukrayna’ya desteğin sürdürülmesi, iki taraf arasındaki işbirliğinin bir sonraki seviyeye taşınması amacıyla NATO ile Avrupa Birliği (AB) arasında ortak bildiri imzalandı. Anlaşmayı, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel, NATO karargahında düzenlenen törenle imzaladı.
Daha önce 2016 ve 2018’de imzalanan bildirilerin temelinde hazırlanan yeni metinde NATO-AB işbirliğinin ortak değerler üzerine kurulu olduğu, bugün Avrupa-Atlantik bölgesinde son yılların en büyük tehdidiyle karşı karşıya olunduğu, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının uluslararası hukukun ihlali anlamına geldiği belirtildi.
“Rusya’nın savaşı Avrupa’da ve dünyada güvenlik ve istikrarı baltalamaktadır.” denilen bildiride, Rusya’nın saldırganlığı en kuvvetli şekilde kınandı.
NATO ve AB, Rusya yönetimine askerlerini Ukrayna’dan derhal çekme çağrısında bulunarak Ukrayna’ya desteğin sarsılmaz olduğu ve süreceği vurgulandı.
Otoriter aktörlerin NATO ve AB’nin çıkarlarına sınama oluşturduğu kaydedilen bildiride, “Artan stratejik rekabet döneminde yaşıyoruz. Çin’in artan iddiası ve politikaları ele almamız gereken sınamalar ortaya koyuyor.” ifadesi yer aldı.
Bildiride, Avrupa’daki kırılgan ve istikrarsız durumun stratejik rakiplere, terör örgütlerine uygun zemin hazırladığı belirtildi.
Böyle bir dönemde ABD ile bağların öneminin vurgulandığı bildiride, Avrupa-Atlantik bölgesinde toplu savunmanın temelini NATO’nun oluşturduğuna işaret edildi ve “daha güçlü bir Avrupa savunmasının” öneminin kabul edildiği, bunun NATO ile tamamlayıcı olması gerektiği ifade edildi.
Bildiride, “Karşılaştığımız güvenlik tehditleri ve sınamalar kapsam ve büyüklük olarak geliştiği için ortaklığımızı uzun vadeli işbirliğimiz temelinde bir sonraki seviyeye taşıyacağız.” ifadesine yer verildi.
İşbirliğinin artırılacağı alanlar özellikle jeostratejik rekabet, dayanıklılık konuları, kritik altyapıların korunması, yükselen yıkıcı teknolojiler, uzay, iklim değişiminin güvenlik etkileri ile dış müdahaleler ve bilgi manipülasyonları şeklinde sıralandı.
İmza töreninden sonra düzenlenen basın toplantısında konuşan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, AB ve NATO’nun, artan jeostratejik rekabet karşısında ortaklıklarını üst seviyeye taşımaya kararlı olduklarını bildirdi.
“Moskova farklı bir Avrupa istiyor. Komşularını kontrol etmek istiyor, demokrasi ve özgürlüğü tehdit olarak görüyor. Bunun güvenliğimiz için uzun vadeli sonuçları olacaktır.” diyen Stoltenberg, şöyle devam etti:
“Artan stratejik rekabet karşısında Ukrayna’ya desteğimizi daha da güçlendirmeliyiz. Otoriter aktörler askeri olduğu kadar siyasi, ekonomik ve teknolojik araçlarla da çıkarlarımıza, değerlerimize ve demokratik ilkelerimize meydan okuyor. Çin’in artan kararlılığı ve politikaları, ele almamız gereken zorluklar sunuyor. Çevremizde devam eden çatışma ve istikrarsızlık, güvenliğimizi baltalıyor, stratejik rakipler ve terörist gruplar için verimli bir zemin sağlıyor.”
NATO Genel Sekreteri, bunlar karşısında AB ve NATO’nun işbirliklerini bir üst seviyeye taşımaya kararlı olduklarını kaydetti.
Stoltenberg, AB ile imzaladığı ortak deklarasyonun, NATO’nun Avrupa-Atlantik güvenliği için temel savunma aracı olmaya devam ettiğini de açıkça ortaya koyduğunu vurguladı.
AB Komisyonu Başkanı von der Leyen de Ukrayna’daki savaşın başlamasından bu yana AB ile NATO arasındaki işbirliğinin zaten geliştiğini söyledi.
Von der Leyen, “Bu 20 yıllık ortaklığı ve işbirliğini derinleştirmeliyiz çünkü Avrupa güvenliği tehdit altındadır. Bu durum İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği arzusunda yansıtılmıştır. İki ülkenin NATO’ya katılmalarını sabırsızlıkla bekliyoruz.” dedi.
Rusya’ya askeri destek veren ülkelere ve Kremlin’e baskıyı artıracaklarını dile getiren von der Leyen, Belarus’a ve İran’a bu kapsamda yaptırımları genişleteceklerini bildirdi.
Von der Leyen, Belarus’a ayrıca yeni yaptırımlar uygulayacaklarını aktardı.
AB Konseyi Başkanı Michel de AB ve NATO’nun işbirliği ile daha güçlü olduklarını, Rusya’nın AB ve NATO’yu zayıflatma hedefine ulaşamadığını, tam tersinin olduğunu söyledi.
Michel, “AB ve NATO olarak her zamankinden daha yakınız.” dedi.
