Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Başkanlığınca 8-9 Haziran’da uygulanacak 2024 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (2024-YKS) kılavuzuna göre, merkezi yerleştirme ile öğrenci alan programlarda depremzede adaylara yönelik kontenjanlar olacak.
Bugün başlayan YKS başvuruları 26 Şubat’a kadar yapılacak. YKS kapsamında, ilk olarak 8 Haziran Cumartesi Temel Yeterlilik Testi (TYT), sonrasında 9 Haziran Pazar sabah oturumunda Alan Yeterlilik Testleri (AYT), öğleden sonra oturumunda ise Yabancı Dil Testi (YDT) yapılacak.
Adaylar başvurularını, ÖSYM başvuru merkezleri aracılığıyla veya bireysel olarak ÖSYM’nin “https://ais.osym.gov.tr” adresinden veya ÖSYM Aday İşlemleri Mobil Uygulamasından yapabilecek.
Başvuru süreçlerine ilişkin merak edilen 10 soru ve yanıtları şöyle:
1 – Sınava kimler başvurabilecek ve süreç nasıl işleyecek?
“2024-YKS’ye 2023-2024 öğretim yılında ortaöğretim kurumlarının son sınıfında okumakta olan öğrenciler, ortaöğretim kurumlarının son sınıflarında beklemeli durumda bulunanlar, ortaöğretim kurumlarını bitirmiş olanlar sınava başvurabilecek.
ÖSYM tarafından merkezi yerleştirme yapılan programlar ve özel yetenek sınavı ile öğrenci alan programlara girmek isteyen tüm adayların YKS’ye girme zorunluluğu bulunuyor.
TÜBİTAK’ın katıldığı Uluslararası Bilim Olimpiyatlarında altın, gümüş, bronz madalya alanlar ile Uluslararası ISEF Proje Yarışması ve AB Genç Bilim Adamları Yarışmasına katılarak birincilik, ikincilik, üçüncülük ödülü alan adaylar, isterlerse kendi alanlarındaki yükseköğretim programlarına (burslu ve indirimli programlar hariç) sınavsız olarak kontenjan dışında ÖSYM tarafından yerleştirildiklerinden bu adayların YKS’ye girme zorunluluğu yer almıyor ancak bu durumdaki adayların başvuru süresi içinde 2024-YKS başvurularını tamamlamış olmaları zorunluluğu bulunuyor.”
2 – Sınava başvuru işlemi nasıl yapılacak?
“Sınava başvurmak isteyen adaylar, kılavuz ile aday başvuru formuna başvuru süresi içinde, ÖSYM’nin “http://www.osym.gov.tr” internet adresinden erişebilecek. Kılavuz dağıtımı ve satışı yapılmayacak.
Ortaöğretim bilgisi MEB e-okul sistemine dahil olmayan adaylardan ÖSYM arşivinde de ortaöğretim bilgisi bulunmayan veya sistemdeki ortaöğretim bilgisinde değişiklik ya da düzeltme olan adaylar, 2024-YKS başvurularını, sınava başvuru süresi içinde bir başvuru merkezinden yapacak ve süresi içinde sınav ücretini ödeyerek başvurularını tamamlayabilecek.”
3- Adayların sınava girerken yanında bulundurması gerekenler neler?
“Adaylar, sınava giriş belgelerini, T.C. kimlik numaraları ve şifreleri ile ÖSYM’nin “https://ais.osym.gov.tr” internet adresinden sınav tarihinin yaklaşık 10 gün öncesinden başlamak üzere edinebilecek.
Belgenin üzerinde adayın sınava gireceği merkez, bina, salon bilgileri ile fotoğrafı yer alacak. Hiçbir aday sınava giriş belgesinde yazılı olan salondan başka bir yerde sınava giremeyecek.
Adaylar, sınavın ilgili oturumuna ait sınava giriş belgelerinin renkli veya siyah beyaz çıktılarını sınavda yanlarında bulundurmak zorunda olacak.
Sınavın ilgili oturumuna ait sınava giriş belgesini yanlarında bulundurmayan adaylar, sınav binasına alınmayacak. Belge üzerinde adayın fotoğrafının bulunması zorunlu olacak. Adaylar, bu belgelerin yazıcıdan dökümünü edinirken belge üzerinde fotoğraflarının görünür olmasına dikkat edecek.
Belgenin ön yüzünde ÖSYM tarafından belirlenmiş bilgiler hariç ön ve arka yüzünde herhangi bir yazı, resim, işaret ve benzeri bulunduğu takdirde adayın sınavı geçersiz sayılacak.”
4 – 34 yaş üstü kadın kontenjanlarına ilişkin detaylar nelerdir?
“Geçen yılki YKS kılavuzunda, ilk defa 34 yaşını tamamlamış kadınlar için “34 Yaş Üstü Kadınlar” kontenjanı tanımlanmıştı. Bu kapsamda, geçen yılki YKS sürecinde, daha önce üniversiteye gitme imkanı elde edememiş kadınlara yönelik uygulama kapsamında, 8 bin 105’i lisans, 12 bin 937’si ön lisans olmak üzere toplam 21 bin 42 kontenjan ayrılmıştı.
Bu yılki YKS kılavuzunda da 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla 34 yaşını tamamlamış kadınlar için (1 Ocak 1990 tarihi ve öncesi doğumlu adaylar) devlet üniversitelerinde merkezi yerleştirme ile öğrenci alan ön lisans ve lisans programlarında “34 Yaş Üstü Kadınlar” kontenjanı bulunuyor.
Bu kontenjan, başarı sıralaması şartı aranan tıp, diş hekimliği, eczacılık, mühendislik, mimarlık, hukuk ve öğretmenlik ile havacılık elektrik ve elektroniği, havacılık yönetimi, denizcilik işletmeleri yönetimi, uçak bakım ve onarım, uçak elektrik ve elektroniği, uçak gövde ve motor bakımı, pilotaj programları dışındaki programlarda yer alacak.
Daha önce bir ön lisans programından mezun olanlar ise sadece lisans programları için ayrılan kontenjanları tercih edebilecekler.
34 yaş üstü kadınlar, genel kontenjan (öncelikle) ve 34 yaş üstü kadınlar kontenjanı ile ilgili açıklamalar göz önünde tutularak merkez yerleştirme ile yerleştirme puanlarının yeterli olduğu en üst tercihlerine yerleştirilecek. 34 yaş üstü kadınlar için ayrılan kontenjanlar sınırlı olduğundan, tercihlerinin tümünü çok istenen programlar arasından yapan 34 yaş üstü kadınlar, puanlarının yüksek olmaması durumunda hiçbir programa yerleşemeyebilecekler.
Kılavuzda yer alan tüm genel kurallar, 34 yaş üstü kadınlar için de geçerli olacak.”
5 – Depremzede adaylar için bu yıl kontenjan ayrıldı mı?
“Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle 6 Şubat 2023 tarihi itibarıyla Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa illerinde ikamet eden adaylar için 2024-YKS’de merkezi yerleştirme ile öğrenci alan programlarda kontenjan ayrıldı.
6 Şubat 2023 tarihi itibarıyla, ikamet bilgisi depremden etkilenen il haricinde olmakla birlikte, bu ilde ortaöğretimin son sınıfında öğrenim gören adaylar da depremzede aday kontenjanından depremden etkilenen aday olması nedeniyle yararlanabilecek.”
6 – Şehit eş ve çocukları ile gazi, gazi eş ve çocuklarının başvuruları nasıl olacak?
“ÖSYM Yönetim Kurulunun kararı gereği, şehit eşi, şehit çocuğu, gazi, gazi eşi ile gazi çocuklarından başvuru hizmeti ücreti, sınav ücreti ile yerleştirme ücreti alınmayacağından bu kapsamda olan adaylar ilgili seçeneği işaretleyecekler.
Şehit eş ve çocukları ile gazi ve gazi eş ve çocukları adaylar için vakıf yükseköğretim kurumlarında burslu öğrenci kontenjanı bulunacak.
Bu kontenjana başvuracak adaylar, genel kontenjan (öncelikle) ve şehit eş ve çocukları ile gazi ve gazi eş ve çocukları burslu öğrenci kontenjanı göz önünde tutularak merkezi yerleştirme ile yerleştirme puanlarının yeterli olduğu en üst tercihlerine yerleştirilecek.
ÖSYM tarafından, başvuran adayların yukarıda yer alan kanunlar kapsamında olup olmadığı Sosyal Güvenlik Kurumundan kontrol edilecek.”
7 – Sanat ve spor dallarında üstün yetenekli adaylar ile TÜBİTAK yarışmalarında başarılı olan adayların başvuruları nasıl olacak?
“YKS Kılavuzu’na göre, belli sanat dallarında üstün yetenekli olduğu belirlenen öğrencilerin, ilgili sanat dallarında eğitim yapmak kaydıyla, yükseköğretim programlarına alınmalarıyla ilgili işlemler, Yükseköğretim Kurulunun belirlediği esaslar çerçevesinde ilgili yükseköğretim kurumlarınca yürütülecek.
Bu adayların üstün yeteneklerinin belirlenmesi için adayların değerlendirme ve seçme işlemleri, ilgili rektörlüklerin oluşturduğu komisyonlar tarafından yapılacak.
Spor dallarında yetenekli ve üstün başarılı adayların, spor alanlarında yükseköğretim programlarına yerleştirilme işlemleri Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca belirlenen yerleştirme esaslarına göre yapılacak. Spor alanlarında yükseköğretim programlarına yerleşme işlemlerinden yararlanabilmek için 1. grupta (A Sınıfı), 2. grupta (B Sınıfı) veya 3. grupta (C Sınıfı) yer alan yarışmalardan birisinden 1’inci, 2’nci veya 3’üncülük derecesinin kazanılması gerekecek.”
TÜBİTAK yarışmalarında başarılı olan adaylar
YKS’ye başvuran adaylardan ortaöğretim kurumlarında okumaktayken Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunca (TÜBİTAK) tespit edilen ve Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen ulusal ve uluslararası düzeyde düzenlenen bilimsel yarışmalarda ilk üçe giren öğrencilerin, katıldıkları ve derece aldıkları alanlarla ilgili yükseköğretim programlarını tercihleri arasında göstermeleri halinde OBP’leri ayrı bir katsayı ile çarpılarak 2024 yerleştirme puanlarına eklenecek.
Birden fazla kategoride derecesi bulunan adaylar için en yüksek olan katsayı uygulanacak.
TÜBİTAK’ın katıldığı Uluslararası Bilim Olimpiyatlarında altın, gümüş, bronz madalya alanlar ile Uluslararası ISEF Proje Yarışması ve AB Genç Bilim Adamları Yarışmasında birincilik, ikincilik, üçüncülük ödülü alanlardan isteyenler; alanlarındaki yükseköğretim programlarından burslu ve indirimli programlar hariç istediklerine sınavsız olarak kontenjan dışında ÖSYM tarafından yerleştirilecekler.
Bu adaylar burslu ve indirimli programlara yerleştirilmek istiyorlarsa 2024-YKS’ye girmek ve kendilerine verilecek olan ek puanla merkezî yerleştirme işlemlerine dâhil olmak zorunda olacaklar.
2024 YKS kılavuzunda, “Özel Durumu Bulunan Adaylar” bölümünden bu konu başlıklarının detaylı incelenmesi öneriliyor.
8 – Okul birincilerine ilişkin süreç nasıl ilerleyecek?
“Okul birincileri, genel kontenjan ve okul birincisi kontenjanı göz önünde tutularak merkezi yerleştirme ile yerleştirme puanlarının yeterli olduğu en üst tercihlerine yerleştirilecek.
2023-2024 öğretim yılı okul birincileri bu kontenjanlardan, 2024-YKS’ye girmek koşuluyla, sadece 2024-YKS’de yararlanabilecek.
Okul birincisi bilgisi, MEB e-okul sisteminden 11 Temmuz’da elektronik ortamda alınarak, ÖSYM Aday İşlemleri Sistemine aktarılacak.
Adayların, bu bilgileri hem kendi okullarından hem de ÖSYM’nin “https://ais.osym.gov.tr” internet adresinden 12-23 Temmuz tarihleri arasında kontrol etmesi, sonrasında 23 Temmuz saat 16.00’ya kadar MEB e-okul sisteminde gereken düzeltmeleri yaptırmış olması gerekiyor.
Okul birincileri için ayrılan kontenjanlarda sınır bulunuyor. Bu nedenle, tercihlerinin tümünü çok istenen programlar arasından yapan okul birincileri, puanlarının yüksek olmaması durumunda hiçbir programa yerleşemeyebilirler.
Okul birincileri için ayrılan kontenjanların dolmaması durumunda boş kontenjan genel kontenjana aktarılacak. Kılavuzda yer alan tüm genel kurallar, okul birincileri için de geçerli olacak.”
9 – Cevap kağıdı nasıl doldurulacak?
“Her aday sınavda, başvuru bilgilerine uygun soru kitapçığını ve kendisi adına düzenlenmiş cevap kağıdını kullanacak.
Cevap kağıdında adayın adı, soyadı, T.C. kimlik numarası ve fotoğrafı yer alacak. Aday, verilen cevap kağıdının kendisine ait olup olmadığını, sınava başlamadan önce kendilerine verilen sınav evrakı ile sınava giriş belgelerindeki bilgilerin uyuşup uyuşmadığını kontrol edecek.
Bilgilerin doğruluğunu kontrol etmekten adayın kendisi sorumlu olacak. Gerekli incelemeyi yaptıktan sonra sınav evrakı bilgisinde uyumsuzluk tespit eden aday, salon başkanına başvurarak sınava giriş belgesindeki bilgilere göre düzenlenmiş sınav evrakını edinecek.
Gerekli kontrolü yapmadan kendisi için düzenlenmemiş sınav evrakını kabul edip kullanan, cevap kağıdında kendisine ait olmayan bilgiler verdiği tespit edilen adayın sınavı geçersiz sayılacak.
Daha sonra tüm adaylar kendilerine verilen soru kitapçığının üzerinde basılı soru kitapçık numarasını cevap kağıdı üzerindeki ilgili alana yazıp kodlayacak, numarayı doğru yazıp kodladığını soru kitapçığı ve cevap kağıdı üzerinde yer alan ilgili alanda da onaylayacak.
Tüm işlemlerin eksiksiz ve doğru olarak yapılmasının sorumluluğu adaya ait olacak ve bütün adaylara 9 punto cevap kağıdı verilecek.”
10 – Eğitim bilgileri ve diploma notları aday tarafından nasıl onaylanacak?
“Sınava başvuran adayların YKS değerlendirme ve yerleştirme işlemlerinde kullanılmasını istedikleri eğitim bilgilerini, 24-28 Haziran tarihleri arasında ÖSYM Aday İşlemleri Sisteminde (AİS) kontrol etmeleri ve bu eğitim bilgilerini seçerek 28 Haziran saat 16.00’ya kadar onaylamaları gerekiyor.
Eğitim bilgilerinde eksiklik veya hata olan adayların, mezun oldukları ya da olacakları ortaöğretim kurumları ile görüşerek eğitim bilgilerini MEB e-okul sistemi üzerinden düzelttirmeleri ve bu düzeltme işlemi sonrasında 24-28 Haziran arasında https://ais.osym.gov.tr adresinden düzelttirdikleri eğitim bilgilerini seçerek 28 Haziran saat 16.00’ya kadar onaylamaları gerekiyor.
Eğitim bilgisi MEB e-Okul sistemine eklenemeyecek durumda olan adayların ise eğitim bilgilerini Kamu Kurumları İşletim Sistemi (KKİS) üzerinden okullarına işlettirmeleri ve sonrasında “https://ais.osym.gov.tr” adresinden bu eğitim bilgilerini seçerek 28 Haziran saat 16.00’ya kadar onaylamaları gerekiyor.”
