Türkiye’de sahipsiz hayvanlara yönelik Kanun çok konuşuldu ve tartışıldı. Peki sahipsiz hayvanlara yönelik Kanun neler içeriyor? İşte 10 soruda TBMM’de kabul edilen sahipsiz hayvanlara yönelik düzenleme.. Okuyun kararı siz verin. Bu yasa sokak hayvanlarının lehine mi aleyhine mi?
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen yasayla sahipsiz köpekler, belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülecek, rehabilite edilen köpekler sahiplendirilinceye kadar bu yerlerde barındırılacak.
Sahipsiz hayvanlara yönelik düzenlemeler içeren Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Teklif, Genel Kurula katılan 500 milletvekilinden 275’inin oyuyla kabul edilirken, 224 milletvekili “ret” oyu verdi, 1 milletvekili “çekimser” kaldı.
Kanunla “yakala-kısırlaştır-sal” metodu terk ediliyor, sahipsiz hayvanların bakımevlerinde barındırılması ve rehabilite edilmesi öngörülüyor.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, sahipsiz hayvanlara ilişkin kanun teklifiyle ilgili merak edilen 10 soru ve yanıtları şöyle:
1- Sahipsiz hayvanlar nereye götürülecek?
Sahipsiz hayvanlar ilgili belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülecek, rehabilite edilen köpekler sahiplendirilinceye kadar bu yerlerde barındırılacak.
2- Belediyelere sahipsiz köpeklerin toplanması ve barınaklara alınması konusunda hangi yükümlülükler getiriliyor?
Yerel yönetimler, gönüllü kuruluşlarla işbirliği içerisinde, sahipsiz hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılmaları için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlayacak, eğitim çalışmaları yapacak.
Hayvan bakımevlerine alınan hayvanlardan rehabilite edilen köpekler sahiplendirilinceye kadar bu yerlerde barındırılacak. Doğru ve güncel veri sağlanabilmesi amacıyla hayvan bakımevlerine alınan hayvanlar Tarım ve Orman Bakanlığı veri sistemine kaydedilecek.
Yerel yönetimler sahipsiz köpeklere ilişkin yürüttüğü iş ve işlemlerde Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi kapsamında gerekli idari tedbirleri almaya yetkili olacak.
3- Hayvan bakımevleri ne zamana kadar kurulacak?
Belediyeler 31 Aralık 2028’e kadar hayvan bakımevlerini kuracak ve mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirecek.
4- Yasada öngörülen sorumlulukların yerine getirilmemesi halinde hangi cezai müeyyideler uygulanacak?
Sahipli hayvanın sahibi tarafından terk edilmesi kabahatine ilişkin idari para cezası hayvan başına 2 bin liradan 60 bin liraya çıkarılacak.
Yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz hayvanları bakımevi dışında bir yere terk eden veya bakımevinde barındırılan hayvanı bakımevi dışında bir yere bırakanlara ise hayvan başına 50 bin lira idari para cezası verilecek.
Belirtilen kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile ayrılan kaynağı hayvan bakımevi kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, rehabilite etmek veya sahiplendirilinceye kadar bakmak için harcamayan veya bu kaynağı başka amaçlar için sarf eden belediye başkanı ve belediye yetkililerine 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek.
5- Sahipsiz köpek sorununun çözümü için ihtiyaç duyulan finansman nasıl karşılanacak?
Belediyeler, 31 Aralık 2028’e kadar hayvan bakımevleri kurmak, rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde 5’i oranında kaynak ayıracak. Bu oran, büyükşehir belediyelerinde binde 3 olarak uygulanacak.
Belediyelerce bu oranların üzerinde yapılan harcamaların yüzde 40’ı, Hazine ve Maliye Bakanlığınca belediyeye aktarılacak. Ayrılan ödenekler başka bir amaç için kullanılamayacak.
6- Hangi belediyeler bakımevi kurmakla yükümlü olacak?
Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kuracak.
7- Bakımevi olmayan bir yerde tespit edilen sahipsiz hayvan nereye götürülecek?
Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler ile il özel idareleri, sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürecek.
8- Sahipsiz köpeklere ötanazi uygulanacak mı?
Kanunla Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nda yer alan ötanazi uygulanması koşullarına atıf yapılıyor.
Buna göre, bakımevine alınan köpeklerden, insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlara, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun “Hayvanlara ötenazi yapmak yasaktır. Ancak, hayvanlara acı ve ıstırap çektiren veya iyileşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında, akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu amacıyla veya insan sağlığı için risk oluşturan durumlarda, davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen durumlarda veteriner hekim tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilir. Ötenazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılır.” hükümleri uygulanacak.
9- Düzenleme kapsamında hangi çalışmalara teşvik ve destek sağlanacak?
İnsan, hayvan ve çevre sağlığının korunması amacıyla bakımevleri, hastaneler ve ameliyathaneler kurmak; bunlara ilişkin ilaç, alet ve ekipmanları temin etmek ile bakımevlerinde bakım, rehabilitasyon ve sahiplendirme gibi faaliyetleri yürütmek için başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik veya Bakanlıkça uygun görülen miktarlarda mali destek sağlanacak.
10- Kedi köpek sahiplerinin ne yapması gerekiyor?
Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31 Aralık 2025’e kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorunda olacak.
Sahipsiz hayvanlara yönelik uygulama yönetmeliği geliyor
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, sahipsiz hayvanlara yönelik Kanun’un ardından ikincil mevzuatın hazırlıklarını da büyük oranda tamamladıklarına işaret ederek, “Kanun’un son haline göre, burada Kanun’da yer alan hususların uygulamasını da tarifleyerek, bir yönetmelik çıkartmış olacağız.” dedi.
Yumaklı, katıldığı bir televizyon programında TBMM’de kabul edilen ve sahipsiz hayvanlara yönelik düzenlemeleri içeren Kanun’u değerlendirdi.
Yaşanan birçok nahoş olayın sorunun ortaya çıkmasına sebep olduğunu bildiren Yumaklı, sorunun, sokaklarda hiç kimsenin tasvip etmediği, davranış biçimleri değişmiş, kontrol edilemez hale gelmiş, sosyal hayatı çok ciddi bir şekilde etkilemeye başlayan sahipsiz köpeklerden başladığını söyledi.
Yumaklı, bu sorunun kaynağını tespit edip, buna göre bir teknik çalışma yaptıklarına işaret ederek, baştan beri sorunun “hayvanların sahipsiz olma sorunu” olduğunu dile getirdiklerini belirtti.
Sokaklarda sahipsiz hayvan/köpek olmamasına dönük çalışma başlattıklarını belirten Yumaklı, “Katliam Yasası diyerek toplumun algısını gerçeklerden başka yere doğru yönlendirmek isteyenlere bir daha Kanun’u okumalarını tavsiye ediyorum.” diye konuştu.
Yumaklı, Kanun’da belediyelerle ilgili düzenlemede parti ayrımı olmadığının altını çizerek, çalışmada halihazırda sorun teşkil eden hususların ortadan kaldırılmasının söz konusu olduğunu, kanunlaşma sürecindeki gidişatın da böyle olduğunu ifade etti
Kanunun problemin çözümü için en uygun hal olduğunu bildiren Yumaklı, şunları kaydetti:
“Kanun, Resmi Gazete’de yayımlandığı andan itibaren yürürlüğe girer, bu birincisi. İkincisi, belediyeler bununla ilgili bütün tedbirlerini o yürürlüğe giriş tarihinden itibaren almak durumundalar. Mevcutta barınakları olan belediyeler var, olmayanlar da süratli bir şekilde bunun yapımına girmek zorundalar. 2028’e kadar bir mühlet diye bir şey yok. Öncesinde de vardı, halihazırda da devam eden bir husus bu.”
Yumaklı, Kanun’un hükümlerini uygulamayan belediyelere yönelik yaptırımlara ilişkin “en büyük yaptırımın halkın vicdanı” olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Türk milletinin bu konuda gereğini yapacağına işaret eden Yumaklı, Kanun’da, hükümleri uygulamayanlara karşı hapis cezaları da dahil, yaptırımların yer aldığını belirtti.
Yumaklı, bu yaptırımlarda da parti ayrımının olmadığına, kim görevini yerine getirmiyorsa buradaki yaptırımlara tabi olacağına dikkati çekerek, şu ifadeleri kullandı:
“Biz şimdi bu Kanun’dan sonra ikincil mevzuatın hazırlıklarını büyük oranda tamamladık. Kanun’un son haline gelmesini bekliyorduk. Kanun teklifi komisyona verildiği andan itibaren biz zaten çalışmalarımıza başlamıştık. Kanun’un son haline göre, burada Kanun’da yer alan hususların uygulamasını da tarifleyerek, bir yönetmelik çıkartmış olacağız. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü bu konuda görevli. Dolayısıyla bütün denetim hususlarını bu Genel Müdürlüğümüz takip edecek.”
Yayınlayacakları yönetmelikte barınaklarla ilgili de düzenleme yapılacağını bildiren Yumaklı, söz konusu yönetmelikte barınakların standartlarının belirlenmiş olacağını ve bunların dışındakilere izin vermeyeceklerini sözlerine ekledi.
