Yurt dışında yaşayan emekli gurbetçilerin Türkiye’ye getirdikleri araçların kalma süresinin 4 yıla çıkarılması bazı sorunlara yol açıyor. Bu sorunların başında APK (TÜV) muayenesinin dolması ve yurt dışı plakalı araçların Türkiye’de muayenesinin yapılması mümkün olmadığı biliniyor… Bir diğer sorun ise Zorunlu sigortanın yetersizliği….
Özellikle Emekli Gurbetçilerin kafasını karıştırıran konu: “Aracımızı Türkiye’de Kullanırken Bazı Sorular Kafa Karıştırıyor Araç Sigortası ve TUV Çözüm Bekliyor…
1. Araç Muayenesi Sorunu:
Yurt dışında yaşayan emekli gurbetçilerin Türkiye’ye getirdikleri araçların kalma süresinin 4 yıla çıkarılması, araç muayene sorununun ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Türkiye’de araçların düzenli olarak muayene edilmesi gerekmekte ve bu muayene sonucunda araçlara APK (TÜV) belgesinin verilmesi gerekmektedir. Ancak yurt dışı plakalı araçlar için Türkiye’de muayene yapılması mümkün olmadığı için bu belge alınamamaktadır. Bu da yurt dışında yaşayan emekli gurbetçilerin Türkiye’ye getirdikleri araçları kullanma sürelerini kısıtlamaktadır.
2. Zorunlu Kaza Sigortası Sorunu:
Türkiye’de yaşayan araç sahipleri için zorunlu olan kaza sigortası (Trafik Sigortası) paketi, minimum bir güvence sağlamaktadır. Ancak yurt dışından getirilen araçların sahipleri için bu minimum paket, potansiyel bir sorun haline gelmektedir. Çünkü hasar durumunda araç sahibi, hasarın büyük bir kısmını kendi karşılamak zorunda kalmaktadır. Bu durum, insanların kafasını karıştırmakta ve yurt dışından getirilen araçların kullanımını zorlaştırmaktadır.
Bu sorunların çözümü için birkaç öneri sunabiliriz:
1. Muayene Konusunda Uyum Sağlanması:
Yurt dışından getirilen araçların muayenesi için Türkiye’deki mevcut sistemde değişiklik yapılarak, yurt dışı plakalı araçların da Türkiye’de muayene edilmesi mümkün hale getirilmelidir. Bu sayede araçların güvenilirliği kontrol edilebilir ve muayene belgesi almak mümkün olabilir.
Aracın Kayıtlı Olduğu Ülkede Trafiğe Çıkış Belgesi:
Araç 4 yıl gibi süre Türkiye’de kalacaksa, aracın kayıtlı olduğu ülkede trafikten çıkış belgesi alması önerilir. Araç Türkiye’ye vardıktan sonra, kayıtlı olduğu ülkede trafiğe çıkma belgesini (Schorsen) askıya alabilir. Ardından araç Türkiye’de zorunlu kaza sigortası yaptırıldıktan sonra kullanılmaya başlanabilir. Araç Türkiye’de kalma süresinin dolmasına yakın zaman içinde, araç sahibi Türkiye’yi terk etmeden önce aracın kayıtlı olduğu ülkede tekrar( Schorsen)iptal ederek trafiğe çıkabilmesini sağlamalıdır. Ayrıca, araç sahibinin APK için bir ay içinde muayene işlemini gerçekleştirmesi için yetkili servisinden randevu alması gerekmektedir.”
2. Zorunlu Kaza Sigortası Paketinde Düzenleme:
Aracın Türkiye’de kalma süresince Türk sigorta şirketi tarafında sigortalatması ve aracın Türkiye’deki trafik kurallarına uygun bir şekilde sigortalanmasını sağlamalıdır. Bu, aracın diğer araçlara veya mülklere verebileceği zararların karşılamak ve araç sahibine güvence sağlamak için önemlidir.
Yurt dışından getirilen araçlar için kaza sigortası paketi, minimum güvenceyi sağlamaktan daha fazlasını kapsamalıdır. Özellikle hasar durumunda araç sahibinin masraflarını büyük ölçüde karşılayabilecek bir sigorta paketi sunulmalıdır. Böylece araç sahipleri, hasar durumunda maddi açıdan zor durumda kalmayacaklardır.
Bu sorunların çözümü için ilgili kurumlar arasında işbirliği yapılmalı ve yasal düzenlemeler yapılarak emekli gurbetçilerin Türkiye’ye getirdikleri araçları daha rahat bir şekilde kullanabilmeleri sağlanmalıdır. Konunun haber yapılmasıyla birlikte kamuoyunun dikkati çekilerek çözüm sürecine destek olunabilir.
Sigortanın karşıladığı hasar miktarı, Trafik Sigortaları Tarife ve Genel Şartları’na göre belirlenir. 2024 yılı için zorunlu trafik sigortasında karşılanan teminat tutarları şimdilik şunlardır:
Araç başı : 200.000 tl
Kaza Başı : 400.000 tl
Ölüm Sakatlık halleri kişi başı : 1800.000 tl
ölüm sakatlık halleri kaza başı : 9.000.000 tl
Kaza Başı : 400.000 tl
Ölüm Sakatlık halleri kişi başı : 1800.000 tl
ölüm sakatlık halleri kaza başı : 9.000.000 tl
Sigorta şirketlerinin web sitelerini ziyaret edebilirsiniz.
Türkiye Sigorta Birliği’nin web sitesini (www.tsb.org.tr) ziyaret edebilirsiniz
Aracın Türkiye’den çıkış tarihi yaklaştığında, araç sahibi, kayıtlı olduğu ülkenin sigorta şirketiyle iletişime geçerek araca yeniden sigorta yaptırmalı ve blokesinin( Askıya alınmanın) kaldırılmasını sağlamalıdır.
Bu konuda araç sahiplerinin dikkatli olması ve gerekli sigorta işlemlerini zamanında gerçekleştirmesi önemlidir. Aksi takdirde, araç sahibi geri dönüşte geçtiği ülkelerde sorunlarla karşılaşabilir ve cezai yaptırımlarla karşılaşabilir.
Aracınızı Yurt Dışına Çıkarırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yurt dışında yaşayan emekli gurbetçilerin Türkiye’ye getirdikleri araçları 4 yıla kadar kullanabilmeleri önemli bir kolaylık sağlıyor. Ancak araçların yurt dışına çıkmadan önce bazı konular kafa karıştırabiliyor.
Aracın muayene (TUV) Süresi Doldu Seyehat Süresince Sorun Çıkarmı ?
Sırbistan’da Muayenesiz Araçla Gümrük Sorunu
Okurlarımızdan birinin Sırbistan’da muayenesiz araçla dönüş yaparken yaşadığı gümrük sorununu aşağıda maddeler halinde özetledim:
Sorun:
- Okurumuzun aracı, Sırbistan’a giriş yaparken muayenesiz olduğu gerekçesiyle gümrük memurları tarafından el konulmak isteniyor.
- 2 gün sonra mahkemeye çıkarılması gerektiği ve aksi takdirde 750 euro ceza ödemesi gerekeceği söyleniyor.
Çözüm:
- Ayrıca, araç sahibinin APK -TUV için bir ay içinde muayene işlemini gerçekleştirmesi için yetkili servisinden randevu alması gerekmektedir.”
Yasal Yollar:
- Muayenesiz araçla Sırbistan’a giriş yapmak yasal değildir.
- Aracın muayenesi yapılmadan önce gümrükten çıkışı mümkün değildir.
Sıkça sorulan sorular ve yanıtları
28.12.2023 TARİH VE 32413 SAYILI RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANAN 2009/15481 SAYILI KARAR’DA YAPILAN DÜZENLEME MADDE 19-….. (8) 20 nci maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (3) ve (4) numaralı alt bentlerindeki süreler tamamlanmadan önce başvurulması kaydıyla süre bitimini müteakip aynı alt bentlerdeki süreler yeniden verilir. Bu haktan yeniden faydalanılabilmesi için yurt dışı yerleşiklik şartının yeniden sağlanması gerekir. MADDE 20-(1) … c) … 3) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik yurt dışından emeklilerin kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına iki yıl, 4) Türkiye’de oturma iznine sahip Türkiye Gümrük Bölgesi dışından emekli yabancıların kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına ikamet izinleri kadar, — 6) 1 ila 5 numaralı alt bentlerde belirtilen sürelerin tamamını kullanmış veya yerleşim yeri şartını sağlayamayan; Avrupa Birliği, Avrupa Serbest Ticaret Birliği ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ülkelerinde yerleşik kişilerin ikamet yerlerinde adlarına kayıtlı olan kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına yılda bir kez olmak üzere bir ay, — süreyle geçici ithal izni verilir.
2009/15481 SAYILI KARAR’DA YAPILAN DÜZENLEMEYE İLİŞKİN SIKÇA SORULAN SORULAR
1. Soru: Bu düzenlemeden kimler yararlanabilir?
Cevap: Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilerden yurt dışından emekli olanlar ile Türkiye’de oturma iznine sahip Türkiye Gümrük Bölgesi dışından emekli yabancılar bu düzenlemeden yararlanabilir.
2. Soru: Bu düzenlemeden yararlanmak isteyen kişilerin taşıtlarını yurt dışı etmesi gerekir mi?
Cevap: Hayır. Koşulları sağlayan kişilerin taşıtlarını yurt dışı etmeksizin en yakın gümrük müdürlüğüne başvuru yaparak bu düzenlemeden faydalanabilir.
3. Soru: Yurt dışından emekliyim ve Türkiye’ye adıma kayıtlı taşıt getirdim ancak süresi içerisinde taşıtımı yurt dışı edemedim, bu düzenleme kapsamında süre uzatımından yararlanabilir miyim?
Cevap: Bu düzenlemeden yararlanabilmek için başvurunun mücbir sebep ve beklenmeyen haller hariç olmak üzere geçici ithalat izin süresinin tamamlanmasından önceki son 3 ay içerisinde yapılması gerekir.
4. Soru: Bu düzenlemeden faydalanmak için gerekli koşullar nelerdir?
Cevap: Kararın 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (3) ve (4) numaralı alt bendinde yer alan sürelerin yeniden verilebilmesi için; a) Taşıta ülkemize giriş yaptığı tarih itibarıyla, anılan Kararın 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (3) ve (4) numaralı alt bendi uyarınca süre verilmiş olması, b) Gümrük idaresine yapılacak başvurunun mücbir sebep ve beklenmeyen haller saklı kalmak üzere geçici ithalat izin süresinin tamamlanmasından önceki son 3 ay içerisinde yapılması, c) Bu kişilerin durumlarını belgelendirmeleri (emeklilik belgesi, ikamet tezkeresi), d) Taşıtın bu kişilerin adlarına kayıtlı olması, gerekir.
5. Soru: Türkiye gümrük Bölgesine girişte yurt dışından emekli olduğu halde emekli belgesini ibraz etmeyen kişiler bu düzenlemeden yararlanabilir mi?
Cevap: Türkiye Gümrük Bölgesine girişte yurt dışından emekli olduğu halde emekli belgesini ibraz etmeyen kişilerin, ülkemize taşıtla girişlerinde Kararın 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (6) numaralı alt bendinde yer alan sürenin verilmemiş olması ve taşıtın ülkemize giriş tarihinden önce emekli olduğuna dair emeklilik belgesini gümrük idaresine ibraz etmeleri durumunda bu düzenlemeden yararlanmaları mümkündür.
6. Soru: Kararın 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (3) ve (4) numaralı alt bendinde yer alan sürelerin tamamını kullanmadan taşıtlarıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkan yurt dışından emekli olan kişiler bu düzenlemeden yararlanabilir mi?
Cevap: Kararın 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (3) ve (4) numaralı alt bendinde yer alan sürelerin tamamını kullanmadan taşıtlarıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkan yurt dışından emekli olan kişiler, ülkemize tekrar girişlerinde kalan sürelerini tamamladıktan sonra bu düzenleme kapsamında taşıtlarına yeniden bu sürelerin verilmesi mümkündür. Örnek: Adına kayıtlı taşıtı ile Türkiye’ye 10.08.2024 tarihinde gelen yurt dışından emekli bir kişiye 10.08.2026 tarihine kadar 730 gün süre verilmiştir. -Kişi 22.05.2026 tarihinde Almanya’da tescilli taşıtının trafik muayenesini yaptırmak için yurtdışına çıkmış ve 18.07.2026 tarihinde geri dönmüştür. -İzin süre sonu olan 10.08.2026 tarihinden önce ülkemize geldiğinden dolayı emekli belgesini ibraz ederek kalan 80 günlük süresinden faydalanabilecek ve izin süre sonu tarihi 06.10.2026 olacaktır. -Kişi, 09.09.2026 tarihinde süresini uzatmak için gümrük idaresine başvurmuş, ibraz edilen emeklilik belgesine ve başvuru tarihi itibarıyla gerekli şartları sağlamasına istinaden 05.10.2028 tarihine kadar taşıtına süre verilmiştir.
7. Soru: Yurt dışından emekli kişiler adına kayıtlı taşıtın, yurt dışında yerleşik başka bir kişi tarafından vekaleten getirilmesi halinde, taşıta bu düzenleme kapsamında süre verilebilir mi?
Cevap: Yurt dışından emekli kişiler adına kayıtlı taşıtın, yurt dışında yerleşik başka bir kişi tarafından vekaleten getirilmesi ve sonrasında emekli kişilerce taşıt kaydının kendileri adına yapılması için gümrük idaresine başvurmaları ile başvurduğu tarih itibarıyla 2009/15481 sayılı Kararın 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (3) ve (4) numaralı alt bendindeki sürelerin verilebilmesi için gerekli şartları sağlıyor olması durumunda, kalan süre verilerek Taşıt-1 kaydı emekli kişiler adına yapılır. Kalan sürelerin tamamlanmasını müteakip bu düzenlemeden yararlanarak bu sürelerin verilmesi mümkündür. Örnek: Yurtdışında yerleşiklik şartını sağlayan bir kişi aynı zamanda yurtdışından emekli olup 10.08.2024 tarihinde uçakla ülkemize giriş yapmıştır. Ayrıca, ikamet ettiği ülkede adına kayıtlı taşıtını Türkiye’ye getirmesi için yine aynı ülkede yerleşik bir başka kişiye vekâlet vermiştir. Bu kişi taşıtla birlikte 17.08.2024 tarihinde ülkemize giriş yapmış ve taşıta 17.08.2026 tarihine kadar yurtta kalma süresi verilmiştir. 31.08.2024 tarihinde; taşıt sahibi emekli kişi, taşıtı getiren kişi ile birlikte gümrük idaresine müracaat ederek taşıtın kendi adına kaydedilmesini talep etmiştir. Bu durumda, ibraz edilen emeklilik belgesine ve başvuru tarihi itibarıyla gerekli şartları sağlamasına istinaden Taşıt-1 kaydı emekli kişi adına yapılarak kişiye 716 gün süre verilecektir. Taşıtın süre sonu yine 17.08.2026 olacaktır. Sonrasında bu düzenlemeden faydalanmak üzere hak sahibi emekli kişi 17.07.2026 tarihinde izin süresinin yeniden verilmesi için gümrük idaresine müracaat etmiştir. Bu düzenlemeye istinaden yurt dışından emekli kişinin taşıtına 18.08.2026 tarihinden başlamak üzere 730 günlük süre yeniden verilir. Bu kez süre sonu 17.08.2028 olacaktır.
8. Soru: Bu düzenleme kapsamında taşıtlarına verilen süreleri tamamlanan kişilerin yeniden bu düzenlemeden faydalanması için gerekli koşullar nelerdir? Cevap: Yurt dışından emekli kişilerin, adlarına kayıtlı aynı veya farklı taşıt ile yeniden ülkemize giriş yaptığı tarih itibarıyla yurt dışı yerleşiklik şartını sağlaması ve taşıtı ile birlikte çıkış yaptığı tarihten itibaren en az 185 gün süreyle ülkemize giriş yapmamış olması gerekir. 9. Soru: Yabancı plakalı taşıtımın kayıtlı olduğu ülke mevzuatı gereğince zorunlu trafik muayenesini yaptırmam gerekiyor, bu muayeneyi Türkiye’de yaptırabilir miyim? Cevap: Araç muayenesine ilişkin hususlar gümrük mevzuatı kapsamı dışında olup taşıtın kayıtlı olduğu ülke mevzuatı çerçevesinde işlemlerin yürütülmesi gerekir. Bununla birlikte ülkemizde zorunlu trafik muayenesine ilişkin mevzuat Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı uhdesindedir.
9. Soru: Taşıt Türkiye’de bırakılarak yurtdışına çıkılabilir mi?Cevap: Taşıtı Türkiye’de bırakarak yurtdışına çıkmak için aşağıdaki işlemlerden birinin yapılması gerekir.
1-En yakın gümrük müdürlüğüne başvurmak suretiyle; taşıtın gümrük gözetimine bırakılması ya da taşıtın gümrük gözetimine bırakılmadan ilgilinin yurtdışına geçici olarak çıkışına, taşıtın başkası tarafından kullanılmayacağına ilişkin iki nüsha düzenlenen ve bir örneği ilgiliye verilen ek-7’deki taahhütnamenin alınması
Not:
- Bu bilgiler genel bilgi amaçlıdır ve yasal tavsiye yerine geçmez. Yurt dışından araç getirmeyi düşünüyorsanız güncel yasal düzenlemeleri kontrol etmeniz tavsiye edilir.
Sedat Tapan – Nhaber.nl
