Hint Okyanusu’nda bulunan Chagos Takımadaları’nın egemenliği Morityus’a devredilecek. İngiltere’nin kontrolünde tuttuğu ada bir zamanlar Hollanda hakimiyetindeydi.
İngiltere Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, iki ülke arasında yapılan anlaşma kapsamında, Chagos Takımadaları’nın egemenliğinin Morityus’a bırakılacağı belirtildi.
Anlaşmaya, stratejik öneme sahip ABD-İngiltere ortak askeri üssünün bulunduğu, Chagos Takımadaları’nın en büyüğü Diego Garcia Adası’nın da dahil edildiği duyuruldu.
Üssün bu adada kalmaya devam edeceği ifade edildi.
Açıklamada, bölgesel ve küresel güvenlikte hayati rol oynayan bu üssün uzun vadeli, güvenli ve etkin şekilde işletilmesini sağlama konusunda her iki ülkenin de kararlı olduğu kaydedildi.
Açıklamada, “İki yıl süren müzakerelerin ardından bu adım, ilişkilerimiz açısından ufuk açıcı bir an ve ihtilafların barışçıl yollardan çözümüne ve hukukun üstünlüğüne olan bağlılığımızın göstergesidir.” denildi.
Anlaşma uyarınca, askeri üs ilk olarak gelecek 99 yıl boyunca İngiltere ve ABD’nin yetki alanında kalacak.
– “Yasa dışı göç yolu olarak Hint Okyanusu’nun kullanılması ihtimalini ortadan kaldıracak”
Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, söz konusu anlaşmanın, ülkesinin küresel güvenliğin korunmasındaki rolünü güçlendireceğini belirterek ayrıca, İngiltere’ye yönelik tehlikeli yasa dışı göç yolu olarak Hint Okyanusu’nun kullanılması ihtimalini ortadan kaldıracağı değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Lammy, bu anlaşmayla, İngiliz Milletler Topluluğu’nun yakın ortağı olan Morityus ile uzun vadeli ilişkilerin de garanti altına alınacağını kaydetti.
İngiltere, ABD ile kullandığı askeri üsten çekilmek istemiyor
Morityus Başbakanı Pravind Jugnauth, geçen yıl 1960’larda İngiltere tarafından el konulan Chagos Takımadaları’nın geleceğine ilişkin iki ülke arasındaki müzakerelerin yeniden başladığını duyurmuştu.
Uluslararası Adalet Divanının tartışmalı adaların Morityus’a devredilmesi kararına uymayan İngiltere, Diego Garcia Adası’nda ABD ile kullandığı askeri üsten de çekilmek istemiyor.
Hint Okyanusu’ndaki ada ülkelerinden Morityus Cumhuriyeti, 1598’de Hollanda, 1715’te Fransa sömürgesi oldu. Morityus, 1814’teki Paris Anlaşması ile İngiltere hakimiyetine girdi.
Yaklaşık 150 yıl bu adaları sömüren İngiltere, BM baskısıyla 1968’de Morityus’a bağımsızlığını vermeden 3 yıl önce Chagos Takımadaları’nı ülkeden ayırarak elinde tuttu.
Zuhal Demirci – AA
