İngiltere’de monarşi karşıtları, Kral 3. Charles’ın taç giyme töreninin birinci yıl dönümünü ilk kez “Cumhuriyet Günü” olarak kutladı. Etkinliğe katılan Hollanda’da cumhuriyeti savunan Hollanda Cumhuriyet Hareketinin lideri Floris Müller, ülkesinde de monarşi karşıtı hareketin büyüdüğünü söyledi.
Başkent Londra’daki Trafalgar Meydanı’nda gerçekleştirilen “Cumhuriyet Günü” kutlamasına Norveç ve Hollanda gibi Avrupa krallıklarının cumhuriyetçi gruplarından da temsilciler katıldı.
Cumhuriyet yanlısı “Republic” grubunun organize ettiği etkinlikte “Benim kralım değil”, “Monarşiyi kaldırın” ve “Tacınla birlikte yıkıl” yazılı pankart ve dövizler taşındı.
İngiltere’nin “Tanrı Kralı Korusun” milli marşında geçen “Onu muzaffer kıl” şeklindeki ifade, “Onu Ruanda’ya gönder” diye değiştirilerek okundu.
Kutlamada konuşan Republic grubunun lideri Graham Smith, “Charles’ı istemiyoruz, seçmek istiyoruz. Devlet başkanımızı seçmek, daha iyi, daha adil ve daha eşit demokrasi istiyoruz.” ifadelerini kullandı.
Smith, monarşinin eşitlik ve adalet değerleriyle uyuşmadığını savunarak, şunları dile getirdi:
“Milletvekillerini ikinci evlerine binlerce sterlin harcadıkları için eleştiriyoruz ancak (Galler Prensi) William’ı ikinci evine bizim cebimizden 4,5 milyon sterlin (yaklaşık 182 milyon lira) harcadığı için eleştirmiyoruz. Çevreci Charles’ı her yere helikopterle giderken eleştirmiyoruz. Charles’a neredeyse hiçbir iş yapmamasına rağmen işkolik diyen gazetecileri duyuyoruz. Sokakta hızlı bir tur atıp lüks hayatına geri dönmesine rağmen ‘William işe gitti.’ diyen gazetecileri dinliyoruz.”
Kraliyet ailesinin sahip olduğu pozisyonları hak etmediğini öne süren Smith, “Kraliyet gittiğinde gurur duyacağımız parlamenterler ve devlet başkanımızı seçeceğiz. Bu kararlardan sorumlu olduğumuzun bilincindeyiz. Yanlış karar verebiliriz, kötü birini seçebiliriz ancak daha sonra başka birini seçeriz.” dedi.
Hollanda’da cumhuriyeti savunan Hollanda Cumhuriyet Hareketinin lideri Floris Müller, ülkesinde de monarşi karşıtı hareketin büyüdüğünü söyledi.
“Monarşi istememek isyancılıksa kendimi tanıtayım. Ben isyancı ve cumhuriyetçiyim.” diyen Müller, Hollanda Cumhuriyet Hareketinin kurulduğu günden bu yana cumhuriyete verilen desteğin yüzde 30’lardan yüzde 45’lere kadar yükseldiğine dikkati çekti.
Müller, İngiltere’deki cumhuriyetçi hareketin Avrupa’ya örnek olduğunu belirtti.
AA muhabirine konuşan Graham Smith, ilk kez kutlanan Cumhuriyet Günü’nde neden monarşiye karşı olduklarını ve nasıl bir cumhuriyet istediklerini anlattı.
Kral Charles’ın taç giyme töreninin yıl dönümünü her yıl “Cumhuriyet Günü” olarak kutlayacaklarını söyleyen Smith, “(Monarşi) Bozuk ve demokratik olmayan bir kurum. Biz, halka cevap veren, demokratik bir kurum istiyoruz. Bizi tebaa olarak değil yurttaş olarak gören bir anayasa istiyoruz.” dedi.
Smith, kötü işleyen demokrasilere işaret ederek, “Demokrasi böyledir. Seçme özgürlüğünüzün yanında sorumluluğunuz vardır. Kötü gidişatta sorumluluğu alırsınız ve fikrinizi değiştirirsiniz.” diye konuştu.
Monarşinin ülkenin turizm ve marka değerine etkisine yönelik iddialara de değinen Smith, “Bu konuda bir kanıt yok. İnsanların buraya neden geldiğini gösteren araştırmalarda bu konuda bir veri yok. İnsanlar buraya monarşi var diye gelmiyorlar, tarih, ulusal miras, saraylar ve kaleler için geliyor. Cumhuriyet kurulduğunda da onlar yerinde duracak.” değerlendirmesini yaptı.
Smith, cumhuriyet kurulduğunda Kraliyet ailesine ne olacağına ilişkin, “Kendilerine ait boş zamanlarında fotoğraflarıyla istedikleri gibi oynayabilir ve bizi rahat bırakabilirler.” dedi.
Kraliyet ailesinin sahip olduğu mülklere de değinen Smith, “Onların çoğu halka ait ve halka dönecek. Onlara ait olanlar varsa vergilerini ödeyecekler.” ifadelerini kullandı.
Behlül Çetinkaya – AA
