Tijda Sanat ve Kültür Vakfı son 6 aydır Hollanda’nın çesitli şehirlerinde sahnelediği Alamancı Mazlum oyunu ile 60 yıllık göç sürecini farklı bir yönden sergileyerek izleyenlerin gönül tellerine dokunuyor.
Çalışmalarını büyük bir beğeni ve ilgi ile takip ettiğim, Tijda Sanat ve Kültür Vakfı sanat yönetmeni, İmam Hasan Cakmak ve prodüksiyon yönetmeni, Damla Yürü ile yaptığım sohbet dahilinde, bu kurumumuzu siz kıymetli okuyucu ve takipçilerimiz ile tanıştırmak istedim.
Damla Yürü; Türkiye kökenli, üçüncü kuşaktan bir Rotterdamlıdır. Uzmanlık alanı; hipnoterapi, aile dizilimi, NLP ve meditasyon. Damla hanım özellikle çok kültürlü alanda; kadınlara yönelik kişisel gelişim, terapi ve rehberlik çalışmaları yapmakta. Yaptığı çalışmalarda motto olarak: ‘’her ne arar ise, kendin de ara’’ anlayışı ile, bireyin kendi ‘’gönlü’’ ile tekrardan bağ kurarak; yaşanan sorun, olay ve problemler dahilinde oluşan travmaların çözümünde, ‘’görünende görünmeyeni, görünmeyende de görüneni’’ bulmalarına yardımcı olmaya çalışır.
İmam Hasan Çakmak; 1985 yılında, aile birleşimi dahilinde Hollanda’ya gelen ikinci kuşak bir göçmen çocuğudur. 1993 yılında Utrecht Yüksek Sanat Akademisi’nde; tiyatro ve drama hocası olarak mezun oldu. Hasan, Utrecht Yüksek Sanat Akademisi’nden mezun olan ilk ve Hollanda’daki, Tiyatro akademilerinden mezun olan ilk üç Türkiye kökenli göçmen tiyatro sanatçılardan biridir. Çakmak devamımda; 1995 yılında Sociaal Academie, De Horst ’tan (Sosyal Bilimler Akademisi), sosyal, refah ve kültür sektöründe, çok kültürlülük alanında uzman görevli olarak eğitimini tamamladı. Hasan 1993 yılından beri aktif tiyatro sanatı icra etmektedir.
TİJDA Sanat ve Kültür Vakfı nasıl kuruldu?
TIJDA sanat ve kültür vakfı, resmi olarak Mart 2023’te Hollanda’nın Den Haag (Lahey) şehrinde kuruldu. Vakıf, adını İmam Hasan Çakmak’ın genç yaşta vefat eden kızından alan, kar amacı gütmeyen bir sanat kültür vakfıdır. Vakıf, Hasan’ın kıymetli dostları Arjen Hoekstra ve Damla Yürü’nün inisiyatifi ile ‘’ Tijda’’ adını sanat ve kültür projeleriyle yaşatmak maksadıyla kuruldu.
Vakfınızın amacı, misyonu, vizyonu ve hedefleri nelerdir?
Kurumsal amacımız: Mensubu olduğumuz ve içinde yasadığımız toplumun; siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel yapılardan kaynaklı; güncel sorunların, olayların, temaların, çelişkilerin ve tabuların konu edindiği oyunlar yazıp sahneleyerek, yaşadığımız döneme tanıklık yapmaktır.
Hedeflerimiz:
– Sahnelenecek oyunları; kültür merkezlerinde, semt evlerinde, öz örgütlerin kendi lokasyonlarında oynayarak, dezavantajlı bireylerin tiyatro ve drama sanatı ile tanışmalarına vesile olmak,
– Toplumdaki dezavantajlı birey ve gruplara yönelik sanat ve kültür atölye çalışmaları organize etmek
– Çok kültürlü seyirciye ulaşmayı hedefleyen sanat ve kültür kurumlarında oyunlarımızı sahneleyerek bu kurumaların çalışmalarına katkı sunmakla birlikte, ortak projeler üretmek.
Vizyonumuz: Sahneleyeceğimiz her oyun ve geliştireceğimiz her projede, izleyici ve katılımcıların temel duyularına (görme, duyma, işitme, koklama ve his etme) hitap ederek: farkındalık yetisini geliştirmelerine yardımcı olmakla birlikte, yaşama farklı perspektiflerden bakabilmelerine vesile olmaktır.
Misyonumuz: ‘Kültür, kültürel miras, yetiştirilme tarzı, eğitim ve sosyalizasyon’ perspektifinde değerlendirerek şekillendireceğimiz oyunlarımız ve projelerimiz dahilinde: oyuncu, kursiyer ve izleyicileri “duyularını” aktif kullanmaya teşvik ederek, gönül kapılarını aralayıp ’görünende görünmeyeni, görünmeyende de görüneni’ keşif etmelerine olanak sağlamaktır.
Öncelikli faaliyet alanlarınız nelerdir?
Çalışmalarımızı görünürde Sanat ve Kültür diye ikiye ayırıyoruz. Fakat, pratikte veya uygulamada iki alanı da birbirinden bağımsız düşünemeyiz. İki alanda birbirini besler, destekler ve tamamlar. Bu bağlamda çalışmanın içeriği, amacı, nihai hedefi, hitap edeceği aktif ve pasif katılımcıların konumu, ortaklık dahilinde geliştirilen projelerdeki partnerlerimizin, talepleri çalışmalarımızın tanımlamasında belirleyici olan faktörlerdir. Bu bağlamda çalışmalarımızı ikiye ayırıyoruz.
- Tiyatro oyunları:
İmkânlar dahilinde, her yıl, Türkçe veya Hollandaca bir oyun sahnelemek. Bunun özellikle, maddi imkanlara bağlı olarak zor olduğunun farkındayız. Hollanda’da ki fonlar ve belediyeler özellikle Hollandaca dışında, doğu dillerinde icra edilen sanat ve kültür faaliyetlerine maddi destek sunmamaktadır. Hollandaca projeler içinde zorda olsa mevcut kısmi imkanlardan yararlanmaya çalışıyoruz.
- Atölye çalışmaları:
- Tiyatro ve drama atölyesi.
- Direnç geliştirme atölyesi.
- Monolog yazama ve sunma atölyesi.
- Hitabet geliştirme ve etkili konuşma atölyesi.
Kuramsallaşma çalışmalarınız nasıl gidiyor?
Mart 2025 yılında ikinci yılımızı tamamlamış olacağız. Bu iki yıl zarfında yaptıklarımız dahilinde hatırı sayılır işler yaparak kurumsallaşma sürecimizde epey bir yol kat ettik. Örneğin:
– Buurthuis van Toekomst ile birlikte, Den Haag şehrinde iki dönem (2023 – 2024 sezonunda) tiyatro ve drama atölyesi ve bir dӧnem de, kadınlara yönelik ‘’direnç geliştirme atölyesi’’ organize ettik.
– Aralık 2024’te Amersfoort ve Beverwijk Alevi Kültür Merkezlerinde ‘’hitabet geliştirme ve etkili konuşma atölyeleri’’ organize ettik.
– 2024 yılı, Türkiye ve Hollanda arasında imzalanan 60. göç yılı münasebetiyle, kendi imkânlarımız dahilinde Alamanci Mazlum adlı oyunumuz Türkçe olarak mayıs 2024’te gösterime girdi. Den Haag Belediyesi, Fonds 1818 ve Cultuur Fonds’un maddi desteğiyle, Gastarbeider Mazlum ve Özlem, dochter van gastarbeider oyunlarımız Hollandaca olarak kasım 2024’te gösterime girdi.
– Oyunlarımız Hollandaca dilinde Den Haag şehrinde 11 ve diğer şehirlerde 6 gösteri yaptı. Haziran ayına kadar farklı şehirlerde programlanmış 5 gösteri var.
– Ocak 2025 yılında, Rijmond Alevi Kültür Merkezinde, oryantasyon tiyatro-drama atölyesi ve monolog yazım atölyesi çalışmalarımız başladı.
– Gastarbeider Mazlum oyunumuz, mart ayında Hollanda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından, bakanlıkta çalışan memurları bilgilendirme maksatlı programlanacak.
– Bu yıl Schiedam belediyesinin, belediye statüsü alışının 750 yılı. Bu kapsamda organize edilecek kutlamalar dahilinde, nisan ve mayıs aylarında Gastarbeider Mazlum oyunumuz 6 farklı mahallede sergilenecek.
– Hollanda Diyanet Vakfı ile yaptığımız işbirliği dahilinde, Hollanda’’nın 14 farklı şehrinde, vakfa bağlı 15 camide
Almancı Mazlum oyunumuzu Türkçe oynamaya devam ediyoruz. Aldığımız olumlu tepkiler ve gelen istek doğrultusunda bu oyunumuzun Hollandaca olarak, gençlere yönelik programlanması talebini Hollanda Diyanet Vakfına ilettik. Vakıf bu talebi memnuniyetle karşıladı ve kısa süre içerisinde cami yönetimlerine ve İmamlarına yapılacak bilgilendirme dahilinde, Gastarbeider Mazlum oyunumuzun programlanması teşvik edilecek.
2025 – 2026 tiyatro sezonu dahilde ki çalışmalarınız hakkında bizleri bilgilendirebilir misiniz?
– An itibariyle, Den Haag şehrinde, sanat ve kültür alanında faaliyet gösteren, sekiz aktif (cultuur ankers) kurumdan biri olan PODIUM NOORD ile birlikte uzun vadeli ortak çalışma kararı aldık. Bu karar, sanat ve kültür alanında ortak projeler geliştirmek, Tijda Sanat ve Kültür Vakfı’nın oyunlarının kurum bünyesinde programlanması, yeni oyunlarımızın projelendirilmesi ve sahnelenmesi noktasında kurumun imkânlarından yararlanmayı kapsamaktadır. İlk çalışma da eylül ayında, kadılara yönelik başlatılacak ‘’tiyatro ve drama atölyesi’’ olarak belirlendi.
– Gösterimde olan oyunlarımızın Hollanda genelinde; semt evlerinde, küçük ve orta ölçekli tiyatrolarda ve Türk sivil topum kurumları bünyesinde programlanmasına devam edilecek.
– Diğer bir önemli gelişme ise; Hollanda Alzheimer Vakfı (St. Alzheimer Nederland) Hollanda’da artan DEMANS hastalığına dikkat çekmek ve toplumu bilgilendirmek maksadıyla farklı kampanyalar balatmış durumda. Demans hastalığına dair, Hollanda’’da ikamet eden Turkiye toplumunu, Türkçe bilgilendirmek maksadıyla Vakıf, Almancı Mazlum oyunumuzun programlanması için görüşmelerimiz devam etmekte. İmkânların oluşması dahilinde oyun farklı Türkiyeli sivil toplum örgütleri ile birlikte, Alevi Kültür Merkezlerinde ve Hollanda Diyanet Vakfı aracılıyla camilerimizde 2025-2026 tiyatro sezonunda programlanacak. Gelişmeler dahilinde mevzubahis kurumlar sonradan bilgilendirilecek.
Gösterimdeki oyunlarınız hakkında bizleri kısaca bilgilendirebilir misiniz?
Almancı Mazlum – Gastarbeider Mazlum: birinci kuşağın gerçek hayat hikayelerinden derlenerek, bu kuşağın, hanımlarının ölümleri sonrası içerisine düştükleri yalnızlık, sahipsizlik duygusu, demans hastalığı, kendilerinden sonraki kuşaklar ile yaşanan iletişim sorunları ile birlikte yabancılaşma, temalarının konu edildiği bir oyun. Oyun ve Türkçe ve Hollandaca dillerinde oynanmakta… ӦZLEM, dochter van een gastarbeider; oyunumuz, birinci kuşağın kızlarının içerisinde yaşadıkları toplumda kök salma süreçlerinde maruz kaldıkları yalnızlık, aile içi sosyal, kültürel, fiziksel ve ekonomik şiddetin yanı sıra, artan kadın cinayetlerine dikkat çekmek için sahneye konulan ikinci oyundur. Oyunlarımız, St. Yasemin, HVP-zorg, Vadercentum Adam, Rijnmond Alevi Kültür Merkezi, St. OMAZ ve Atlas Kültür Merkezi’nin iştiraklerinden oluşan, proje çalışma grubunun aktif destekleri ile sahnelendi. Daha fazla bilgi için web sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Kurumsal bilgilerinizi bizlerle paylaşabilir mısınız?:
Memnuniyetle. Bilgi ve iletişim için: Prodüksiyon yönetmeni, Damla Yürü +31640044373
Programlama için: Sanat yönetmeni, İmam Hasan Çakmak +31627127005
info@tijdakunstencultuur.com www.tijdakunstencultuur.com Instagram : Tijdakunstencultuur
KvK-nummer: 89780167 IBAN NL09BUNQ2091959812
