26 Ocak 2024 tarihinde Hollanda’nın Başkenti Amsterdam ‘Uyuşturucu ile Mücadele Konferans’ gerçekleştirilecek. Konferans öncesinde yapılan açıklama ve yayınlanan haberler “Hollanda uyuşturucu cenneti” algısını yeninden gündeme getirdi. Peki bu algı ne kadar doğru?
Hollanda’dan söz edilince ötanazi hakkı, özellikle Amsterdam’ın merkezindeki o kırmızı lambalı Red Light District bölgesi, ünlü eski dönem ressamları, laleleri ve serbestçe satılan esrar türü uyuşturucular akla gelir. Geçtiğimiz yılın son günlerinde gazetelere düşen bir haber oldukça ilginçti.
Habere göre başka ülkelerden gelen uyuşturucuların önüne geçmek için artık yasal olarak uyuşturucu yetiştirilip satılmaya başlanmış. Üstelik yapılan resmi bir törenle yetiştirilen ilk uyuşturucular, sağlık bakanı Ernst Kuipers tarafından törende hazır olan meraklılarına dağıtılmış.
Deneysel olarak Tilburg şehrinde başlayan bu çalışmayla yüksek kalite ve standartlarda yetiştirilen esrarlar 10 esrar kafeye verilmiş, onlar da müşterilerine uygun fiyatlardan bu esrarı sunmaya başlamışlar.
Bakan Kuipers konuşmasında yasal esrar üretiminin bir dönüm noktası olduğunu, bu deneyle esrar yetiştiriciliğinin güvenlik ve kamu düzenindeki etkilerinin ölçüleceğini söylemiş. 2025 yılına kadar yetiştirilen esrarın dağıtımı ve insanlar üzerindeki etkileri ölçülecek ve bu yıldan itibaren kesin karar verilecek.
Hemen hatırlatalım, Hollanda’da pek çok insan hafif uyuşturucu sınıfına giren esrar ve türevlerinin insan sağlığı için sigaradan daha az zararlı olduğunu öne sürmekte. Tamamen bitkisel bir ürün olduğu söyleniyor.
“Coffeeshop” olarak adlandırılan esrar kafelerde, 1968 yılından bu yana yasal satış yapılıyor. Kafelerin bazıları esrarı yasadışı yollardan edindikleri için bu tür bir denemeyle uyuşturucu kaçakçılığının da önüne geçilmesi hedefleniyor. İlk kez Utrecht’te 1968 yılında açılan esrar kafe Sarasani’yi 1972 yılında Amsterdam’da açılan Yellow Mellow izlemiş. Günümüzde pek çok şehirde bu kafelerden bulunuyor. İçeri girip mönü kartından seçip sipariş veriliyor.
Eskiden kimi kafelerde masalara oturup çay, kahveyle esrar da içilebiliyordu. Ancak 2008 yılında çıkarılan tütün yasası ile tüm kapalı yerlerde yasaklanan sigara içimi nedeniyle artık farklı yöntemler deneniyor. Örneğin bu kafelerin bazılarında nargilelerin içine esrar konarak içiliyor.
Şu an Hollanda’da 173’ü Amsterdam’da olmak üzere 580 yasal esrar kafe hizmet veriyor.
Hollanda’da uyuşturucular ana kategori olarak ikiye ayrılmış: Ağır uyuşturucular ve hafif uyuşturucular. Kokain, XTC, GHB, eroin gibi uyuşturucular, ağır uyuşturucu sınıfına giriyor ve alımı, satımı, bulundurulması yasayla yasaklanmış. Hafif uyuşturucu sınıfına giren haş haş, wiet, uyuşturucu mantarlar yasalar çerçevesinde serbestçe satılabilmekte.
Yasal uyuşturucu satışına rağmen Hollanda’da yasadışı uyuşturucu üretimi ve kaçakçılığı da büyük bir sorun olarak ortaya çıkıyor.
Geçtiğimiz günlerde yayımlanan bakanlık raporuna göre bir önceki yıl ağır uyuşturucu imalatı için oluşturulan 120 laboratuvar ortaya çıkartılarak sorumluları tutuklanmış. Ancak rakamlar ürkütücü: Ortaya çıkartılan laboratuvar sayısı bir önceki yıla göre yüzde 30 artış göstermiş. Bu laboratuvarlarda günümüzün tehlikeli sentetik uyuşturucusu Csystal meth üretildiği açıklanmış.
Yasal uyuşturucu ticaretinin bir de maddi boyutu var. Esrar kafeler yasal olarak 4 bin 600 kişiye iş veriyor ve her yıl 2 milyar Avro’luk ciroya sahipler. Yıllık satılan legal esrar miktarı da 265 ton.
Kuzey Denizi’nden çıkarılan minik bir miktar gazdan başka hiçbir yeraltı ya da yerüstü zenginliği olmayan Hollanda’nın geliri, ticaretteki başarısından geliyor. Piyasadaki uyuşturucu döngüsüne de ticaret olarak bakılıyor ve ülkeye oldukça iyi bir maddi gelir sağlıyor.
Mehmet Emin Alkanlar – Cumhuriyet
Amsterdam Belediye Başkanı Femke Halsema’dan Narko-devlet olmayalım çağrısı
